Historisch nieuws
'Amersfoort tijdens Koningsdag het
middelpunt van Nederland'
'De koninklijke familie viert dit jaar Konings
dag in Amersfoort. Met recht is de kei-stad
deze dag het middelpunt van Nederland. In
Amersfoort staat de Onze Lieve Vrouwentoren.
Sinds 1832 is de centraal gelegen toren in
Amersfoort het kadastraal nulpunt in het
landelijk coördinatenstelsel voor Nederland; de
Rijksdriehoeksmeting. Dankzij de drie
hoeken van dit gebouw werden de coördinaten
bepaald van het middelpunt van Nederland. Dit
noemen we ook wel de Rijksdriehoeksmeting.'
(www.kadaster.nl op 24 april 2019)
'Grenzelozepalen' in musea
In de vorige twee nummers stonden grenspalen
uit Nijkerk en Hoogland nog steeds op hun
goed uitgemeten plek. Museaal is dat anders!
De 'Mussertpalen' uit nummer 2019-1 hebben
alleen het provinciewapen van Utrecht. In
Amersfoort prijkt een provinciale grenspaal,
een zgn Leeuwenpaal, met de wapens van de
provincies Utrecht én het nog ongesplitste
Holland. Kent de afgebeelde Hollandse kant
één leeuw, de Utrechtse kant heeft er twéé. De
granieten paal van ooit 150 cm komt dus van
die provinciegrens, heeft nummer 6 en is ver
vangen. 'De oorspronkelijke paal staat in
Amersfoort, in de tuin van het stadsmuseum
Flehite, weliswaar korter dan origineel, maar
voor de rest in redelijke staat,' aldus de web
site van een kenner. 'Wanneer de paal daar is
weggehaald en of dat regulier is gebeurd kon
de conservator van het museum mij niet ver
tellen', aldus die webmaster van www.utrech.
blogspot.com. De museale website geeft wel
aan waar hij vandaan kwam: 'Deze paal stond
oorspronkelijk in wat nu de tuin is van Jan
Burger, woonachtig Goyergracht Zuid 51 te
Eemnes'. Dat lijkt beperkt houdbaar, maar
staat ook zo op www.utrechtaltijd.nl. Het was
één van de eerste 16 van de in totaal 23 palen,
waarvan de rooiljn gericht was op de Utrechtse
Dom. Ze legden de oostgrens van het Holland
se Gooi vast. En die rechte lijn is nog steeds op
kaarten te zien.. Frederiek Breedijk (167 cm)
wordt opnieuw bedankt voor ook weer de
leuke illustratie van de hóógte van de paal!
81
Verplaatste Leeuwenpaal in Amersfoortse museum
Flehite. Frederiek Breedijk laat zien dat deze paal
geen 1,50 m hoog meer is...
...en wil hem wéér verplaatsen
(foto's José Broekhuizen).
2019-2 De Hollandse Cirkel
