Kaartboeken II
Amsterdam
van
1559 i 1703 f IJ
Sloterdijkwerk van landmeter Johannes Leupenius
kwam voorop nieuw boek (www.bol.com)
'Kaartboeken van Amsterdam 1559-1703'
verschenen
In 'Kaartboeken van Amsterdam 1559-1703'
staan de achttien kaartboeken centraal die het
Stadsarchief Amsterdam bewaart. Ze tonen het
landbezit van vijf instellingen in vroeger
eeuwen en behoren tot de topstukken van het
Amsterdamse culturele erfgoed. Samen om
vatten ze bijna zevenhonderd fraaie hand-
getekende en ingekleurde kaarten en tekenin
gen. Tussen 1559 en 1703 werden ze door
onder andere het Burgerweeshuis, het Sint
Pietersgasthuis en het Leprozenhuis samen
gesteld. De landerijen die zij in bezit hadden
werden verhuurd en met de pacht die dit op
leverde, konden wezen en zieken worden ver
zorgd. Omdat de huur afhankelijk was van de
oppervlakte, werden in de hele provincie per
celen gemeten en op kaarten in hun omgeving
gelokaliseerd. We zien, naast Amsterdam, over
de hele provincie Noord-Holland dorpen en
kerken, waterlopen en oeverbebouwing, brug
gen en overhalen, begraafplaatsen, buitenplaat
sen, bastions, lakenramen, overtomen, molens,
lijnbanen, poorten, herbergen, etc. De vele
detailinformatie die op de kaarten staat ingete
kend was nodig opdat de percelen door een
reizende en pacht innende rentmeester gevon
den konden worden. Juist die topografische
informatie is voor de geschiedenis van het
grootste belang. Vaak tonen ze de oudste be
waarde afbeeldingen die we kennen. Enkele
honderden kaarten en details worden in full
colour afgebeeld en de geschiedenis ervan be
schreven. (Marc Hameleers en Anne van
Noord, uitgeverij Thoth, 224 p., juli 2019,
€29,90)
(www.bol.com)
Een vrij zeldzame foto-ansichtkaart.
.van 'Delft, Geodesiegebouw' was op een
markt in Rotterdam te koop. Hij is uit de tijd
dat er in Delft nog maar één Geodesiegebouw
was en dat het ansichtkaartlezend publiek
kennelijk nog gewoon wist wat dat was! Het
intussen alweer afgebroken eerste ITC-gebouw
moest nog opgericht worden en daarom dateer
ik de kaart maar op circa 1950.
(Adri den Boer)
2019: Batavia-1627vr dankzij Delftse
landmeter
Op 30 mei 2019 was het 400 jaar geleden dat
toenmalig gouverneur-generaal Jan Pieterszn
Coen Batavia stichtte, het huidige Jakarta.
Voor het Westfries Museum in Hoorn was dat
aanleiding om een heel nieuw virtual reality
programma te laten ontwikkelen. Daarbij komt
het Batavia van 400 jaar geleden met de aller
nieuwste virtual realitytechniek spectaculair
Foto-ansichtkaart 'Delft, Geodesiegebouw',
ca 1950
125
Hwt HimKl«n j£ I
Arme "«jr. htaa*d I
2019-3 De Hollandse Cirkel
