Een nieuwe poging van Krayenhoff
om een driehoeksnet te meten (3)
Nu ter plaatse, vanaf de Lepelstraat door de
rechterdeur van het westelijk kerkportaal
binnenkomend en vrijwel rechtdoor lopend,
ligt middelkerk 464 in de tweede rij graven,
het vijfde links naast de eerste rondom vrij
staande pilaar rechts.
Daar werd landmeter Andries van der Walle
op 8 september 1671 begraven; sinds jaar en
dag staan hier ten gerieve van kerkgangers en/
of muziekliefhebbers stoelen of banken. Voor
ook historisch-geodetisch geïnteresseerde be
zoekers is dit wellicht een plekje om naar te
zoeken.
Jan Stehouwer
In een vorige aflevering (DHC 2019-1) heb ik
Krayenhoff zelf kunnen citeren uit zijn brief
aan Von Zach van eind 1803, zoals die is afge
drukt in de Konst- en Letter-Bode van 10 april
1804. Schrijft hij aan het begin van zijn brief
nog (blz. 227) dat hij voor de "bekwame
Standlinie" die hij nog zou moeten meten,
"voor als nog geene geschikte plaats had uit
gekozen", op blz. 234 staat: "het meten der
Grondlinie, waar van hier boven gesproken,
en waar toe reeds eene zeer geschikte plaats in
het Noordelijk gedeelte van het Departement
Friesland is uitgekozen, te weten in het zoo
genaamde Oude Bild van St. Jacobi af tot
L. Vrouwe Parochie toe; zynde een afstand
van ongeveer 5000 tooisen1; kunnende daad-
lyk deze grondlinie op de daar aan evenwydig
gelegene torens van Franeker en Leeuwarden
overgebracht worden". Die beide punten ko
men overigens niet voor op het bijbehorende
kaartje van die brief, dat ging niet verder dan
Staveren en Lemmer (zie DHC 2019-1, blz. 23),
en in het definitieve driehoeksnet komt deze
zijde ook niet voor, maar wel de zijde Harlin-
gen-Leeuwarden.
Het valt op, dat hij kennelijk nog geen precies
plan voor zijn driehoeksnet klaar had liggen.
Hij moest geregeld zijn plannen aanpassen. En
dat zal de kwaliteit van zijn driehoeksnet zeker
ten goede gekomen zijn. Want pas als je zelf
ter plaatse aanwezig bent, kun je zien wat de
meest geschikte hoekpunten zijn.
Driehoeksmetingen slechts een bijbaan
Bovendien had Krayenhoff nog meer werk
zaamheden te verrichten, zowel uit hoofde van
zijn militaire functie als vanuit zijn functie bij
de Waterstaat. Zo werd "de Administratie van
den Waterstaat" gereorganiseerd, "bij welke
Een kerkbank in 1919 met de uiterst rechtse
achterzitplaats aangeschoven bij de oostelijke korte
zijde van zerk Middelkerk 464. Detail "Het
juichende orgel"
1 Een Toise [=Vadem] 6 pieds [=voeten] 6 x 12 pouces [=duim] 6 x 12 x 12 lignes [=lijnen of strepen] 1,9490 meter.
Van Kerkwijk, blz. 207, bij de Franse maten persoonlijke aantekeningen van J.A. van der Linden van de Topografische Dienst
2020-1 De Hollandse Cirkel
11
