Andries van der Walle (1616-1671),
iconisch voor de geschiedenis van de geodesie in Nederland
Prof.dr. ir. Leen Aardoom
Het is dankzij landmeetkundig geschiedschrij
ver Henri C. Pouls dat Jan Pietersz Dou en de
in 1644 door de Staten van Holland geadmit-
teerde landmeter Andries van der Walle samen
gezichtsbepalend zijn voor de beoefening van
de landmeetkunde in de 17de eeuw. Dou was
in 1612 de uitvinder van een meet-
instrument,1 waarvan de benaming
voortleeft in die van Stichting De
Hollandse Cirkel, en Van der Walle
stond omstreeks 1675 postuum model
voor een laat-17de-eeuwse landmeter met
zon instrument te velde; een schilderij dat
Pouls in 1997 (helaas zonder onderwerp-,
noch bronvermelding) koos ter verluchti
ging van het voorplat van zijn bekende
standaardwerk.2 Oud-landmeter ir. E.
Muller - als publicist bekend als mede
redacteur van een historisch-geodetisch
naslagwerk3 - had het schilderij al eerder
opgevoerd en daarbij vermeld dat het aan
wezig was in de vergaderzaal van de
Meetkundige Dienst van de Rijkswater
staat te Delft.4 De afgebeelde landmeter -
Andries van der Walle, postuum 'zelf? -
poseert in een vermoedelijk denkbeeldig
duinlandschap, geaccidenteerd met uit
zicht op een toren en omliggende bebou
wing, dat - geheel zonder pretenties! -
doet denken aan Jacob van Ruisdaels
"Zicht op Egmond aan Zee" uit 1648.
In Pouls' voetspoor koos de redactie van tijd
schrift De Hollandse Cirkel (DHC) het schilde
rij op het omslag van jaargang 1 nummer 1
(mei 1999), waarbij de voorzitter zijn introduc
tie van de jonge stichting illustreerde met een
afbeelding van het ingelijste schilderij, zoals
dat - naar toen ten onrechte werd verondersteld
- berustte in de collectie van de Meetkundige
2
Andries van der Walle, overleden 4 september 1671.
Coll. Rijksmuseum, SK-C-1656.
Bron: www.rijksmuseum.nl
1 H.C. Pouls, De landmeter Jan Pietersz. Dou en de Hollandse Cirkel, uitgave: Nederlandse Commissie voor Geodesie in samenwerking
met Stichting De Hollandse Cirkel, Delft 2004
2 Idem, De landmeter van de Romeinse tot de Franse tijd, Alphen a/d Rijn 1997
3 E. Muller K. Zandvliet, Admissies als landmeter in Nederland vóór 1811, Alphen a/d Rijn 1987
4 E. Muller, "Duizend jaar Nederlandse landmeetkunde", NGT Geodesia 1989, pag. 227-231
2020-1 De Hollandse Cirkel
