initiatief) hebben opgesteld ter herinnering aan
de 200 jaar geleden (namelijk op 4 september
1671) overleden productieve landmeter. Zoals
te lezen, zou Van der Walle nog via de Diaco
nie van de Hervormde Gemeente bij de plan
ning van de in 1671-1680 uitgevoerde Haar
lemse stadsuitbreiding, betrokken zijn geweest,
en wel bij een ingevolge een vroedschaps-
besluit door de Diaconie daarbij te realiseren
blok van een tiental nieuwe woningen. Allan
vermeldde dat het ter ere van de landmeter ver
vaardigde schilderij waarschijnlijk daarom eer
der werd ondergebracht binnen dat door Van
der Walle te ontwerpen woonblok, om in 1871
te hangen in de vergaderzaal der regenten van
het Diaconiehuis.
Waarschijnlijk hebben de heren regenten, daar
toen in de Jansstraat bijeen, met belangstelling
en waardering van Allans tekst kennis
genomen, maar het werd 1893 toen de grafisch
onderlegde diaken-regent Hendrik Jacobus
Bronkhorst jr. (1858-1911)7 de tekst in sierlijke
letters kopieerde tot in de vorm waarin de MD
het document 'vanouds' kende en waarin het
Adri den Boer - destijds redacteur van MD-
personeelsblad Modem - al omstreeks 1983
'Achterop' bracht tot een collegiale oproep:
"In één van de Delftse vergaderzalen - de
grootste - hangt een fraai kunstwerk. Een
ingelijste toelichting uit de vorige eeuw
hangt een eindje verderop. De tekst daar
van treft u hieronder aan. Het zou de moei
te waard zijn om aan de hand van echte
Haarlemse archivalia eens te proberen dit
verhaal te verbeteren. Bestaat de afgebeel
de toren nog? Genealogisch is ook aardig
om te weten of de nazaten van Andries van
der Wal nog steeds in de geodesie zitten....
Wie zet zich eens in?"
Respons bleef uit en, nog in het ongewisse,
moest de MD vijftien jaar later afscheid nemen
van de opmerkelijke kunstwerken, die door het
in 1997 gevormde Instituut Collectie Neder
land (ICN) werden opgehaald; het anonieme
schilderij in 1998 en de toelichting door Allan
Bronkhorst in 2000.
Het schilderij, dat tot 1964 nog eigendom was
geweest van de Hervormde Gemeente te Haar-
lem,8 werd door het ICN, meteen in november
1998, aan het Rijksmuseum te Amsterdam in
bruikleen gegeven (object: SK-C-1656);9 de
toelichting bij het schilderij belandde eind
januari 2000 eveneens bij 'het Rijks' (object:
NG-C-2000-1).10
Monumentaal ingelijst en versierd met afbeel
dingen van medio 17de-eeuws bouw- en land
meetkundig gereedschap, heeft het schilderij -
met nadrukkelijke vermelding van Andries van
der Walles overlijdensdatum - meer het karak
ter van een rouwbord dan van 'zomaar een'
schilderij; een rouwbord, vervaardigd als
huldeblijk voor de landmeter, en dan niet
alleen vanwege diens door F. Allan gememo
reerde behartiging van de belangen van de
Diaconie, maar voor Haarlem in het algemeen
4
H.J. Bronkhorst (1858-1911). Bron: beeldbank NHA
7 H.J. Bronkhorst signeerde in 1894 een tot in details uitgevoerde frontale tekening van het beroemde Müller-orgel (1738) in de
Sint-Bavo, die hij voor het College van Kerkvoogden had gemaakt (Noord-Hollands Archief, Beeldbank, inv. nr. 54001767)
8 www.rkd.nl
9 Idem en www.rijksmuseum.nl
10 www. rijksmuseum.nl
2020-1 De Hollandse Cirkel
