v i'iionwix 1004®'
Hunsingopeil
'Zoals aangekondigd in de vorige Nieuwsbrief
ook deze keer een gevelsteen die te vinden is
in Zuidwolde langs het Boterdiep. Deze steen
is ingemetseld in één van de muren van polder
molen de Krimstermolen, ook wel De Phoenix.
Behalve de tekst over de herbouw van de
molen na de brand, vandaar ook de naam
Phoenix, gaat het om het laatste deel: de aan
duiding van het peil. In het huis van de brug
wachter ging het om het W.P. (Winschoterpeil)
en hier staat het Hunsingopeil op afgebeeld. De
poldermolenaar had alleen rekening te houden
met het Hunsingopeil en mocht alleen dan
gaan malen als er een opdracht was verstrekt
door het polderbestuur. Dat er even verderop
een ander peil werd gehanteerd maakte des
tijds niet zo heel veel uit. De Krimstermolen
sloeg het water uit conform de gegeven op
dracht. Wat de buurman er dan mee deed was
niet van belang.
In de beschrijving van de Krimstermolen in
het Groninger Molenboek (1981, p 190) wordt
de tekst van de steen uit 1904 integraal overge
nomen, maar kennelijk wist de auteur zich
geen raad met het streepje en het Hunsingopeil.
De afstand tussen de gevelsteen in de brug
wachterswoning Boterdiep Wz en deze steen in
de Krimstermolen aan het Boterdiep Oz is
krap 2 km. De Krimstermolen staat sinds 1977
op deze plaats aan het Boterdiep Oz., voor die
tijd stond de molen aan het Kardingermaar op
de plaats waar het Geweide en de Zuidwending
overgaan in het Kardingermaar. Het Geweide
begint in Thesinge. In 1904 was de Krimster-
molen daar gebouwd in opdracht van het
waterschap Hunsingo.
(e-Nieuwsbrief2020-6a Vereniging voor
Waterstaatsgeschiedenis, 15 juni 2020)
WP: Winschoterpeil én Westerkwartierpeil?
'De VWG wil bij Hoogheemraadschappen en
waterschappen aandacht vragen voor het aan
wezige Culturele Erfgoed. Bijgaand een voor
beeld van weliswaar een klein, maar niet min
der interessant onderdeel van dat erfgoed, in
Zuidwolde langs het Boterdiep. Het Boterdiep
loopt van de stad Groningen naar Bedum en
bij de brug staat de woning van de voormalige
brugwachter. In de voorgevel zit op maaiveld
niveau een ingemetselde gevelsteen. Op de
steen wordt nog verwezen naar WP (Wester
kwartierpeil). De steen zou vóór 1891 op deze
plaats moeten zijn ingemetseld. Vanaf dat jaar
wordt er gebruikgemaakt van het NAP. In
1860 is er door RWS al een meting gedaan
vanaf Zwartsluis via Assen naar Groningen
om het WP aan het AP te koppelen. Uitgangs
punt voor deze meting was de kruisbout in de
Staphorster sluis in Zwartsluis.'
(Uit Nieuwsbrief2020-5a van de Vereniging
voor Waterstaatsgeschiedenis)
Nulsteen van Westerkwartierpeil uit Zuidwolde
(Volgens althans Nieuwsbrief2020-5a van de
Vereniging voor Waterstaatsgeschiedenis...)
'Het Winschoterpeil (WP) is het reverentie-
vlak dat met name in de provincie Groningen
werd gebruikt voor de algemene invoering van
het NAP (Winschoterpeil +0,62 m NAP).
Veel Groninger waterschappen gebruikten een
eigen peil, zoals Het Hunsingopeil, het Wester-
Vttl.TÏf lK BtV hAlttU I u Ui Kh
Ha mr ftt v wIfci? mvu u i.rus Tm iRiyU
jl.ltVBft ftF* STOOHTöTRI'St.j
Vi Hi'ihu ,^!i dl.nyï; ]u-M"i ij
f. K'UIU )i >H-H\
l jU.th mnc-v V Vnv\n\ (ittïi m a
Steen met Hunsingopeil (e-Nieuwsbrief Vereniging
voor Waterstaatsgeschiedenis, 15 juni 2020)
■V Hu O ft VI I tip ME 1M' nu VM tjji TOT S 14$ [I,
.LKmvi'l.s lUn-M liNïVünrKt*.
I\1 VtEHtUCl* 'LU tFiiïilM ('li'iMTMKt v!Tli
i i - pt a.o.o M HurtTiitfö ptil
I I I
122
2020-3 De Hollandse Cirkel
