Stichting De Hollandse Cirkel publiceert Geodetische Monografie Nr. 5
Paul van der Molen en Martin Wubbe
Het is eindelijk zo ver. De Geodetische Monografie Nr. 5 over
'Landmeters en Ruilverkaveling' is nu gepubliceerd als PDF
op de website van Stichting De Hollandse Cirkel:
https://www.hollandsecirkel.nl/
documentatiecentrum/g-h-monografieen.
De eerste activiteiten om tot deze monografie te
komen dateren van begin 2017. In de jaren daarna
stelde Martin Wubbe een plan van aanpak op; hij
interviewde tal van betrokkenen, er werden tekst
fragmenten aangeleverd en Paul van der Molen
begon te schrijven, te knippen en te plakken om
er een leesbaar en consistent geheel van te maken.
Daarbij werd geen historisch archiefonderzoek
gedaan (dat moet ooit aan professionele historici
overgelaten worden), maar werden wel tal van
documenten doorgenomen, waaronder vele be-
leids- en parlementaire stukken. De bijlagen ge
ven aan om wie en wat het allemaal ging. Er is
niet alleen naar Nederland gekeken: het hoofdstuk
'Ruilverkaveling als internationaal fenomeen'
geeft een tour d' horizon over de hele wereld. Een
samenvatting in het Engels is toegevoegd.
Het rapport draagt als ondertitel: 'Een geschiede
nis van honderd jaar ruilverkavelen'. De eerste
ruilverkaveling vond plaats op Ameland, in 1916.
Het was de vrijwillige kavelruil 'De Ballumer
Mieden', waar de Kadaster-landmeter Hendrik
Jan Klompe de kavelruil realiseerde, samen met
de Heidemij als cultuurmaatschappij. Nu, honderd
jaar later, zijn we via de wettelijke ruilverkave
ling, de landinrichting en de inrichting van het
landelijk gebied aangeland bij de Omgevingswet,
waarbij het kabinet de voorkeur geeft aan vrijwil
lige kavelruil, onder begeleiding van het Kadas
ter, omdat diens kunde en kennis 'onontbeerlijk
is' (Memorie van Toelichting). En bovendien is de
belangrijke andere organisatie die verantwoorde
lijk was voor de uitvoering, namelijk de Dienst
Landelijk Gebied, inmiddels opgeheven. In zekere
zin zijn we dus terug bij zoals het ooit begon. In
het rapport passeert de hele geschiedenis van hon
derd jaar de revue, in periodes gerelateerd aan
voortschrijdende wetgeving, met per periode een
uiteenzetting welke gereedschapskist de landmeters
tot hun beschikking hadden. Daarbij speelt de auto
matisering een belangrijke rol. Tal van ruilverkave
lingsprojecten, en met name de verschillende rollen
die de landmeters daarbij hebben bekleed, worden
beknopt beschreven.
Is daarmee na honderd jaar de rol van het ruil
verkavelingsinstrument uitgespeeld? In de laatste
twee hoofdstukken schetsen wij de mogelijke toe
komst ervan, onder het nieuwe tijdsgewricht: zelfs
de recente nota 'Alles kan niet overal' (het 'rapport
Remkes') geeft aan dat herschikking van de ruimte
lijke functies van het landelijk gebied, in het licht
van de diverse crises die zich thans voordoen,
vraagt om de toepassing van een landinrichtings
instrument.
Al met al is het een kloek werk geworden, dat 232
pagina's omvat. Tal van foto's en kaarten zijn opge
nomen, waarvan de meeste in kleur.
Stichting De Hollandse Cirkel stelt de PDF via de
website gratis ter beschikking voor een ieder die er
kennis van wil nemen.
Echter: wij hebben ons voorgenomen in eigen be
heer bij een drukkerij te Groningen het boek in een
beperkte oplage te laten drukken. De kostprijs in
clusief verzending is €29,95 per stuk. Het gaat om
een hardcover-boek, in kleur, dubbelzijdig bedrukt,
cover in matkleur. Wilt u een dergelijk gedrukt
exemplaar hebben, dan kunt u dat melden bij
pvdmolen01@hetnet.nl. Na inventarisatie zullen wij
dan de bestelling plaatsen en bij gereedkomen u een
exemplaar plus factuur toesturen. Wat u qua tekst
zult aantreffen is identiek aan de PDF op de website.
Indien u belangstelling daarvoor hebt, dan gaarne
vóór 1 oktober 2020 reageren. Dan gaan wij de
bestelling plaatsen.
127
2020-3 De Hollandse Cirkel
