Column: gemeenten kennen naast grens- ook grafstenen
LUCTATI
MOM EMERSIIVIU5
gem! HDDGLA\D
Sinds 2010 woon ik in een heringedeelde gemeente Zuidplas. Daar prijken
buiten weinig herinneringen aan haar voorgangers. (De door raadsleden
- waaronder ikzelf - in 1988 aan de voorgaande gemeente Nieuwerkerk
aan den IJssel geschonken glazen ingangsdeuren met daarin het gemeente
wapen gegraveerd, gingen in 2010 subiet de glasbak in!)
In 2018 schreef ik voor de ook heringedeelde gemeente Oudewater een
boekje over de Lange Linschoten (prachtriviertje). Toen bleek me dat het
in 1989 geannexeerde Snelrewaard eind 1988 snel ƒ37.000 voteerde voor
een gemeentelijke gedenkzuil-met-wapen (men zègt nog steeds 'die grafsteen'). Mij bleek ook
dat Oudewater twee jaar treuzelde met de realisatie ervan door (inderdaad) een Goudse graf
steenhouwer en dat kwam natuurlijk in het boekje! (Oudewater annexeerde eerder al de ge
meente Hoenkoop. Die plaatste bij de fusie een beeld van een kip (hoen), maar wel met haar
achterste naar Oudewater!)
Hoewel ik ook dit steentype dus kende, was ik toch verrast toen ik op de website van het
Amersfoortse museum Flehite een bouwplaat vond van de grafsteen van het geannexeerde
Hoogland, waarop in deftig Latijn de tekst stond: 'Luctati non emersimus gem. HOOGLAND
obiit AD MCMLXxIII'. ('Onze strijd ten spijt, ons was de zege niet; gemeente Hoogland, ten
onder gegaan in het jaar des Heeren 1973). De echte grafsteen, gemaakt door Gart Hilhorst,
werd in 1975 geplaatst voor de toenmalige hulpsecretarie aan de Zevenhuizerstraat en later
overgeplaatst naar een speciaal hiervoor door de gemeente Amersfoort aangelegd plant
soen. Voor wat nu op wikipedia heet het 'annexatiemonument' is dus ook landmeetkundig
uitzetwerk gedaan, al zal het minder zijn geweest dan voor een grenssteen.
DHC-grenssteenmodel Frederiek werd dus nu ook model bij een (nep-)grafsteen. Dank aan
haar en aan haar fotograferende moeder José (uit het nog zelfstandige Nijkerk!). Ook die steen
alleen durfde ik niet voorop te zetten. En op deze pagina blijft het ook 'niet bij steen alleen'
Adri den Boer
tf. \V t- kJ'
□BUT AIXIVICML XXIII
142 2020-3 De Hollandse Cirkel
