Voortdurend op zoek...
(2020-2, p. 56,
Het Kadaster in de Tweede Wereldoorlog)
In dit artikel is ook verwezen naar mijn
artikel 'Vijf jaar kaartenmaken in beeld' in
Geo-Info 2017-5 over de TDN in WOII. Dat
verdient nog een aanvulling. Rijkshistoricus
Lou de Jong vermeldde de Topografische
Dienst niet één-, maar twéémaal in zijn
levenswerk het Koninkrijk der Nederlanden
in de Tweede Wereldoorlog. De in de vak
pers nog niet eerder geciteerde keer is in
deel 3, p. 409 in zijn wetenschappelijke edi
tie, en gaat over 14 mei 1940. Daar staat:
'Verzuimd werd, opdracht te geven tot ver
nietigen van het archief van de in Den Haag
gevestigde Topografische Dienst, waar de
Duitsers dankbaar gebruik van zouden
maken.' Zijn aangegeven bron daarvoor is:
W.M.K. Kalis, Utrechts Intermezzo, in:
Pittige verhalen uit onveilige tijden (1947)
p. 125. De Schermerhornbiografie citeert
De Jong wel1, maar diens bron niet.
De bijdrage van Kalis op p. 125 van de
'Pittige verhalen': 'Direct na de bezetting
van ons land in Mei 1940 kwam onze
Dienst onder leiding te staan van een Duit-
schen gevolmachtigden officier in opdracht
van den Weermachtsbevelhebber in Neder
land. Dit was één van de consequenties
voor een voor het militaire apparaat zoo
belangrijke dienst als de onze, welke bij de
komst van de Duitschers geheel intact was
gebleven. Aan wie de fout? De directie en
het personeel hebben gedurende het groot
ste gedeelte der oorlogsjaren alle moeilijk
heden hiervan ondervonden, en waren ge
noodzaakt tussen alle klippen door te
laveeren, waarbij zij dikwijls met de moffen
in conflict kwamen, om na de bevrijding
juist door de menschen, die hebben toege
zien of de minste risico's liepen, te worden
becritiseerd of zelfs belasterd. Laat ik deze
kwestie verder laten voor wat zij is.'
Adri den Boer
N.B. Over latere jaren in WOII is de bij
drage van topograaf Kalis nog interessanter
en dat zal worden geciteerd in DHC 2021-1.
Het woord 'vernietigen' is trouwens van
Lou de Jong, mijn stellige inschatting is dat
Kalis 'verstoppen' al genoeg zou hebben
gevonden!
Stichting De Hollandse Cirkel is voortdurend op zoek naar
vrijwilligers voor de projecten van de stichting; vrijwilligers met
een warm hart voor één van de diverse onderdelen van de
geschiedenis van de geodesie. Het kan bij projecten om de jongste
geschiedenis gaan of om onderwerpen van langer geleden. Soms
ligt het initiatief voor een project bij de stichting, soms bij de
vrijwilliger. Soms gaat het om kortlopende projecten, soms duren
ze langer.
Voor nadere informatie kunt u terecht bij één van de bestuursleden.
177
1 Herman Langeveld, De man die in de put sprong. Willem Schermerhorn 1894-1977, p. 132 en 144
2020-4 De Hollandse Cirkel
