TT
f
1
De volgende stap is te vinden op de Elta 2, die
in 1978 op de markt kwam.8 Dit instrument
was het eerste dat een halfgeleidermodule ge
bruikte voor de opslag van de meetgegevens
(op afbeelding 4 te zien als een donkergrijs
blokje linksboven aan het instrument). De
eerste module, de MEM200, had een capaciteit
In een brief van oktober 1978 van Zeiss Neder
land aan Jan Ebbinge, destijds werkzaam bij de
afdeling Geodesie van de TH Delft, werd ge
steld: “De in deze nieuwe Tachymeters toege
paste wijze van opslaan van de meetgegevens
mag revolutionair worden genoemd en schept
een heel scala van tot nu toe ongekende moge-
lijkheden.”11 Achteraf kunnen we stellen dat
dit zeker het geval was en kunnen we heden
ten dage ons niet meer voorstellen hoe we ons
werk met total stations zonder digitale opslag
moeten uitvoeren.
Een ander nieuw onderdeel bij de Elta 2 was de
verwisselbare programmamodule, maar met de
komst van de Elta 20, Elta 3 en Elta 4 in 1981
van circa 227 waarnemingen en werd al snel
gevolgd door de MEM400, een exemplaar voor
440 waarnemingen.9 Tegen januari 1985 was
dit in de MEM800 uitgebreid tot 800 waar-
nemingen.10
De eerste van deze serie instrumen
ten was de Reg Elta 14, die in 1968
geïntroduceerd werd.7 De Elta 14
schreef de data weg op een pons
bandmachine, en hoewel dit revo
lutionair was, was het tegelijkertijd
behoorlijk omslachtig, aangezien
deze ponsbandmachine apart onder
het instrument moest worden op
gesteld en daarmee verbonden. Daar
naast was voor het uitlezen weer een
ponsbandlezer nodig.
De Zeiss Reg Elta 14 met ponsbandmachine
(afbeelding collectie auteur)
1
11
L f 6
4^^444^^^
De Zeiss Elta 2 (afbeelding collectie auteur)
De nieuwe serie Zeiss Elta 2, 3, 4 en 6 uit een brochure van 1989 (afbeelding collectie auteur)
7
9
76
77
2021-3 De Hollandse Cirkel
2021-3 De Hollandse Cirkel
Zeiss West Germany, Zeiss Rec200: Electronic Fieldbook for manual data entry for on-line measured data acquisition from electronic
tacheometers for on-line data transfer to computers with RS232 C standard interface, (Oberkochen, 1983), p.3
10 Zeiss West Germany, Zeiss Elta2: Elektronisches Tachymeter mit digitalem Prazisionstheodolit, elektro-optischem Distanzmesser,
Microcomputer, programmeinschub für freie Stationierung, Polarpunkt-bestimmung undAbsteckung, Speiger- und Registrier-
einrichtung (Oberkochen, 1981), p.24. Het vroegste document dat ik kon vinden waarin de MEM800 werd besproken, is een brief
aan Ing. L. van Dijk van de TU Delft, geschreven door C.A. van Agtmaal van Zeiss Nederland, gedateerd 31 januari 1985.
11 Brief d.d. 30 oktober 1978 uit collectie van de auteur met als kenmerk “vdV/lk F" naar aanleiding van een telefonisch onderhoud
dd. 23 oktober 1978 over de Zeiss Elta 2 en 4
Carl Zeiss, Zeiss Reg Elta 14: Registrierendes Elektronisches Tachymeter (Oberkochen, 1968). Het publicatienummer “HZ
XI/68 Noo" verraadt het jaartal. De oudste vermelding in de Nederlandse vakliteratuur dateert van februari 1969: G.A. van
Wely, 'Nogmaals: elektro-optische afstandmeting', in: Geodesia:Maandblad van de Stichting Nederlands Genootschap voor
Landmeetkunde, Februari 1969, 11e Jaargang Nr. 2 (Eindhoven, 1969), p. 39,
z i e https://deh ollan dsecirkel. couran t. n u/issue/GEO/1969-02-01/edition/0/page/11
De introductie van de Elta 14 was dus circa zeven jaar vóór de introductie van HP 3810A Total Station, de Elta 14 als total station
aanduiden is dus een anachronisme, ook al mogen we het toestel tegenwoordig als zodanig beschouwen.
8 Redactie, 'Zeitschrift für Vermessungswesen', in: Nederlands Geodetisch Tijdschrift, 8 e jaargang no. 9, november 1978 (Apeldoorn,
1978), p.156, zie https://dehollandsecirkel.courant.nu/issue/NGT/1978-11-01/edition/0/page/24 (zie ook voetnoot In een brief van
oktober 1978 van Zeiss Nederland aan Jan Ebbinge, destijds werkzaam bij de afdeling Geodesie van de TH Delft, werd gesteld:
“De in deze nieuwe Tachymeters toegepaste wijze van opslaan van de meetgegevens mag revolutionair worden genoemd
en schept een heel scala van tot nu toe ongekende mogelijkheden."11 Achteraf kunnen we stellen dat dit zeker het geval was
en kunnen we heden ten dage ons niet meer voorstellen hoe we ons werk met total stations zonder digitale opslag moeten
uitvoeren.).
L-
