Varia: Wordt het RD-stelsel steeds minder gebruikt?
Harry Uitermark
116
117
Onlangs wandelde ik door de Kaapse
Bossen bij Doorn en passeerde de uitkijk
toren De Kaap. Fluks beklommen.
Magnifiek uitzicht, onder meer naar de
Onze Lieve Vrouwetoren te Amersfoort,
het ‘nulpunt’ van het RD-stelsel.
Op de balustrade van de uitkijktoren was
een toepasselijk bordje geschroefd, met
richtingaanduiding, en de volgende tekst:
“De Onze Lieve Vrouwetoren, die in de
volksmond ook wel ‘Lange Jan’ wordt
genoemd, is ruim 98 meter hoog en reikt
vanuit het centrum boven Amersfoort uit.
Wanneer de toren precies werd gebouwd, is
niet bekend. Men neemt aan dat de bouw is
begonnen na 1444 en werd afgerond om
streeks 1470.
De toren is het middelpunt van het Rijks-
driehoekstelsel. Dit is een stelsel waarmee
landmeters met behulp van kerktorens nauw
keurige positiebepalingen kunnen uitvoeren.
Door de opkomst van de satellietnavigatie
(GPS) wordt het stelsel echter steeds minder
gebruikt.”
Vooral de laatste zin intrigeerde me:
“Door de opkomst van de satellietnavigatie
(GPS) wordt het stelsel echter steeds minder
gebruikt.”
Is dat wel zo? Mijns inziens ja en nee.
Enerzijds wordt het RD-stelsel gebruikt in
de topografische kaart. Kijk bijvoorbeeld
naar de topografische kaart op de website
topotijdreis.nl. De topografie van heden en
verleden ligt vastgeklonken aan het
RD-stelsel, wat een vergelijking tussen
vroeger en nu mogelijk (en boeiend) maakt.
Anderzijds wordt er door de komst van GPS
niet, of steeds minder, met behulp van kerk
torens in het RD-stelsel gemeten, maar ge
schiedt dit met behulp van satellieten in een
geografisch stelsel.
Interessant is dat dit geografische stelsel niét
vastgeklonken zit aan de topografie, maar dat
dit aan verandering onderhevig is, zoals
alweer vast te stellen is met topotijdreis.nl.
«k,
I
h
i
Onze Lieve Vrouwetoren te Amersfoort, ofwel ‘Lange Jan’, middelpunt van het Rijksdriehoekstelsel
Bordje geschroefd op de ballustrade van de uitkijktoren De Kaap bij Doorn
Onze Lieve Vrouwetoren van Amersfoort
De Onze Lieve Vrouwetoren, die in de volksmond ook wel "Lange Jan" wordt genoemd, is
ruim 98 meter hoog en reikt vanuit het centrum boven Amersfoort uit.
Wanneer de toren precies werd gebouwd, is niet bekend. Men neemt aan dat de bouw is
begonnen na 1444 en werd afgerond omstreeks 1470.
De toren is bet middelpunt van het Rijksdriehoekstelsel. Dit is een stelsel waarmee landmeters
met behulp van kerktorens nauwkeurige positiebepalingen kunnen uitvoeren. Door de
opkomst van de satelliet navigatie (GPS) wordt het stelsel echter steeds minder gebruikt.
«f
I i W
I VIA
hl vft
i
1 t VS
Uitkijktoren De Kaap bij Doorn
