84
85
Correspondentie
De oude correspondentie somt nog meer op uit
de categorie “ergernissen”:
In de jaren ’30 van de vorige eeuw wordt een
tekenaar wegens een voetgebrek afge
keurd, hoewel zijn werk zeer goed is.
In 1919 schrijft de Minister aan het Kadaster
te Goes: “Het geval schijnt zich voor te doen,
dat Rijksambtenaren bedektelijk of openlijk
kennelijk propaganda maken voor ongehoor
zaamheid aan het wettig gezag”. Gevraagd
wordt eventuele gevallen te rapporteren, op
dat terstond ontslag volge.
In 1924 worden er bordjes opgehangen met
het dringend verzoek aan het publiek om
geen fooien te geven.
Het ministerie schrijft in 1948 dat een zak
agenda (kosten 60 cent) niet zonder machti
ging van de Minister mag worden aange
schaft.
In 1948 vraagt de bewaarder om 10 schroe
ven voor het inbinden van inschrijvingsregis
ters. De directeur der belastingen te Breda
(zijn chef dus) ondersteunt het voorstel, maar
vertellen dat hij mijn verzoek ten sterkste
ondersteund heeft. Geloove het wie kan”.
A. Tukker, wiens chef - ingenieur-verifica-
teur F.A. Claessen - blijkbaar niet tevreden is
over hem. Ik citeer uit een brief van hem aan
Tukker van 11 januari 1901: “Voorts kwijt ik
mij bij dezen van de verplichting - hoe on
aangenaam deze mij, met het oog op Uwen
gemoedstoestand ook wezen moge - om U
als mijne meening te kennen te geven, dat de
achterstand niet van zoo grooten omvang zou
geworden zijn, indien door U méér zorg voor
den geregelden gang van den dienst aan den
dag gelegd ware, of indien U, zoo niet door
persoonlijke hulp, daarin voorzien hadt, door
aanstelling, tijdelijk, en te Uwen laste van een
degelijken klerk”.
Omgekeerd kon ook een bewaarder zich er
geren aan een Ingenieur-Verificateur. Het
ging dan ook in 1910 om een ernstige zaak:
de bewaarder, A. Kleijn, ergert zich aan de
gewoonte van de Ingenieur-Verificateur, die
Landmeter met een hoofdletter schrijft en
boekhouder met een kleine letter (de boek
houder was een medewerker van de bewaar
der).
Hulst en Oostburg
In Hulst en Oostburg waren bijzondere bewa-
ringen gehuisvest. Daar werden de kadastrale
registers en kaarten bijgehouden. Met de open
bare registers hield men zich niet bezig, want
daar waren speciale bewaringen voor. In 1839
werden de kantoren van het kadaster samen
gevoegd met die van de openbare registers. De
nieuwe benaming werd: bewaring van de
hypotheken en het kadaster. Vreemd genoeg
sprak men van “hypotheken”, maar bedoeld
was: alle zakelijke rechten op onroerend goed.
Die oude benaming hield verband met het feit
dat men vroeger in Frankrijk aanvankelijk al
leen hypotheken publiceerde; vandaar de be
naming daar: conservation des hypothèques.
Nadat men ook andere rechten inschreef, bleef
die benaming onveranderd. In ons land zelfs
de Minister moet de beslissing nemen. De
man had kennelijk een bescheiden kijk op
zijn bevoegdheden.
Soms duikt er toch iets van een soort mense
lijk gevoel op: In 1948 wordt de adjunct
commies R. van het Kadaster te Goes door
de Minister in Nijmegen gedetacheerd voor
zes maanden. De bewaarder is hier tegen,
want R’s ouders zijn overleden, hij is door een
tante opgevoed en die is geheel van streek
door de bevolen detachering. R. meldt zich
ziek (op advies van Dit keer trekt de
bewaarder aan het langste eind: de Minister
trekt de detachering van R. in.
Middelburg
Huisvesting
Op welke locatie het Kadaster in het begin van
de 19e eeuw was gevestigd kon ik niet nagaan.
De Middelburgsche naamwijzer voor het jaar
1838 (afb.4) is daarin niet duidelijk.
De uitgave van deze naamwijzer van 1851
noemt als kantoor van het Kadaster Brakstraat
O 259 en de Middelburgsche courant van 3
augustus 1858 meldt dat het kantoor is ver
plaatst naar Lange Noordstraat, wijk C nr. 36.
Een krantenbericht uit 1876 laat ons weten dat
de bewaring van het kadaster en de openbare
registers gevestigd was in het woonhuis van de
bewaarder aan de Lange Noordstraat L 126.
Het Kadaster is heel lang gevestigd geweest in
tot 1992. De Vlissingsche courant van 2 mei
1839 kondigde de opheffing van deze bijzon
dere bewaringen aan (afb. 3).
het Oost Indisch Huis, Rotterdamse Kaai 19,
een historisch pand uit 1630 dat oorspronkelijk
bestemd was als opslagplaats voor artikelen
die schepen van de Oost Indische Compagnie
hadden aangevoerd (afb. 5).
In 1898, maar wellicht veel eerder, was het
Kadaster daar al gevestigd (afb.6). Op 17 mei
1940 werd het gebouw door brand verwoest,
ten gevolge van oorlogshandelingen. De hele
administratie ging verloren. In juni 1940 be
trok het Kadaster o.a. kamers in het pand Ba
lans 15 te Middelburg, een herenhuis uit 1770.
Na de Tweede Wereldoorlog was het Kadaster
gevestigd in het Abdijcomplex. De bewaring
zetelde in Abdij 10 (afb.7) en de landmeetkun
dige dienst in het nabij gelegen Damplein 1a.
Ook kom ik tegen: St. Pieterstraat 52 (vlakbij
Damplein). De ruilverkavelingsdienst hield
kantoor in een herenhuis aan de Loskade 29,
later aan de Wagenaarstraat 4. Per 1 oktober
1974 vormden deze onderdelen de directie van
het kadaster en de openbare registers in de
provincie Zeeland. In september 1978 werd de
gehele directie Zeeland geconcentreerd in een
K A II A S T F, R.
1838
Afb. 5. Oost Indisch Huis, Middelburg
2023-3 De Hollandse Cirkel
2023-3 De Hollandse Cirkel
Provinciale Bewaarder.
1833 de hr ArU Cornells Hoogflraueo
nlcut Verificateur langendelfr.
Fungerende Provinciale Controleur.
de bt. J. A. Mosfelman, korendtyk»
Bijzondere Bewaarders,
de beeren:
1833 J. a Mokiciman, aTeteoon Cotitjcïrtir/
korendijk.
Pttr hit 9/e htt ttrflt Af
rtaAitfirnint, (me District)
J. de Rota, CüötlpH CoiltjoleUt/ ieOsrr«
itirg.
Far Ars 3// 4/e An»ra» va» htf ttrftt Af
rtaAitft9>tnr (4de District)
1833 C. Pilaar, Cpbclpli <Cont;olmt/ te Gaar.
Fssr A/r 1/h o/a tn 3A»
AirronAiift*»nt (3de District).
1835 A. C. Meijer, te Htlrt
Ft ar Atr 44/a a» S^a kanten y»» Aar rvae/a Ar
(5de District)
1833 C. Tromp jr.. Cybtlyk ConpOleut/ te
^/arrlzaa.
Fttr Aar t/?t, ttt hititit va» Aar AtrJt
ArrtaJhfimtnt. (2de District.)
Boekhouder bij de Provinciale Bewaring.
183$ de hr. J. Pilaarkinderdijk.
Klerk.
1835 de br. C. M. de Blinde, vlasmarkt.
Landmeter.
1836 de br. M. Andree, korendijk.
Landmeters bij de bijzondere Bcwaringeo.
1833 G. Holder. te MWtlbirg»
A. Knaap, te Z/ar/Axaa.
L. Paardekooper. te Gaar
A. Holderte OanAarg.
Afb. 4. Middelburgsche naamwijzer voor het jaar
PUBLICATIE.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS m STAD VLISSINGEN;
Gezien hel Besluit tan Züjno Excellentie den llecre Staatsraad
Gouverneur dezer Provincie, van den 18 dezer maand, (Pro
vinciaal blad N*. 31);
Brengen bij deze ter kennis van de belanghebbenden dal
achtervolgen! Zr. M*. Besluit van den 8 Maart jl.N“. 87,
sedert den 1 April 1839 de bijzondere be waringen tan hel Ka-
daslci binnen deze Provincie hebben opgrhouden afrondcrlijk te be
staan co verccnigd zijn met de bewaringen der Bijpolbckcn in de
onderscheidene Arrondissementen aanwezig ten gevolge waarvan
de stukken behoord hebbende tot hel geweten Kantoor te Oost
burg naar Middelburgen dio van Hulst naar Goes zijn O'cr-
gebragten dal als nu in de Hooldplaals van ieder Arrondisse
ment en dus te Middelburg Goes en Zierikiec is gevestigd
een Kantoor van bewaring van de Hijpothckcn en bel Kadaster.
En opdat niemand hiervan onkundig zij zal deze worden af-
gekondigd en aangeplaktter plaatse waar zulks gebruikelijk is
te geschieden, mitsgaders iu do Stads-Courant geplaatst.
Vlisshicer dcu 20 April 1830.
Burgemeester en Wethouders voorn.
A. tak dem SWALJ1E
Ter ordonnantie van Hun Edel Achlb.
S. VAK DEM SWALME,
Secretaris.
Afb. 3. Vlissingsche courant 2 mei 1839
