KADASTER
DIRECTIE ZEELAND
VAN HET KADASTER
en de OPENBARE REGISTERS
MUTATIES
PROJECTEN
REGISTRATIE
HYPOTHEKEN
1
AFDELINGEN
Oude Haven 51. In het bedrijfsmuseum van het
Kadaster hangt een oude foto met de aandui
ding: Kadaster Zierikzee, maar het is mij niet
duidelijk welk gebouw het betreft (afb. 12). Het
Kadaster te Zierikzee was niet groot. Toen
men in 1966 werd samengevoegd met Middel
burg, werkten er op de bewaring 3 mensen.
Evenals andere kleine bewaringen was het
kantoor samengevoegd met dat van een ander
onderdeel van de Rijksbelastingdienst: de in
spectie van de Registratie en Successie. Deze
inspectie hield zich bezig met de uitvoering
van de Registratiewet 1917, de successiebelas
ting en de grondbelasting. Op de voorgevel van
het Kadaster te Middelburg hing daarom een
bord: Registratie Hypotheken Kadaster. Het
was verwarrend want het woord registratie had
verder niets met de twee andere woorden te
maken (afb. 13).
In februari 1944 deelde het Ministerie van Fi
nanciën mee voorgesteld te hebben de kantoren
van de Belastingdienst te Zierikzee (waaronder
het Kadaster) onder te brengen in het Centraal
Belastinggebouw te Tilburg, Stationsstraat
24/26 (afb. 14). Dat gebeurde in maart 1944, in
het kader van de evacuatie van het eiland
Schouwen. Het gebouw te Zierikzee werd
daarna ontruimd op bevel van de Duitsers. In
juni 1945 volgde de terugkeer naar Zierikzee.
De registers enz. gingen per vrachtauto naar
Bergen op Zoom en van daar ging het per zeil
schip naar Zierikzee. De landmeetkundige
dienst volgde wat later.
Personeel
Van 1811 tot 1966 zijn er 11 bewaarders van
het kadaster en de openbare registers geweest.
Jhr. Karel Willem de Jonge (1789-1852) hield
het in die functie 38 jaar vol. Reinier Gerritsen
(1888-1955) bekleedde die functie 30 jaar,
naast andere functies bij de Belastingdienst.
Hij bekleedde zeer veel functies in het poli
tieke en maatschappelijke leven.
Een bekende landmeter in Zierikzee was Jan
Karel Crucq (afb. 15). Hij werd geboren te
Arnemuiden in 1857 en overleed te Arnhem in
1935. Hij werkte bij het Kadaster in Zierikzee
van 1877 tot 1886. In dat laatste jaar ging hij
werken aan de hermeting van Zandvoort. Hij
schreef een bundeltje verzen Cryptogamen
(1893), waarvan er verscheidene op Arnemui-
den betrekking hebben en publiceerde tijdens
de Boerenoorlog “Bloedrobijnen voor Koning
Edwards kroon.”
Watersnoodramp
Door de stormramp van 1 februari 1953 wer
den o.a. Schouwen-Duiveland en Tholen zwaar
gehavend. De Herverkavelingswet noodgebie-
den van 7 augustus 1953 regelde de herverka
veling van Schouwen-Duiveland, Tholen, Zak
van Zuid-Beveland en Waarde, samen aange
duid als herverkaveling Zeeland (38.230 ha).
Per 1 december 1953 worden ingesteld de bu
reaus van de ruilverkavelingsdienst van het
Kadaster te Zierikzee en - in een nieuwe barak
aldaar aan de Veerhoekseweg 32b - te Sint
Maartensdijk. In Sint Maartensdijk betrok men
later het pand Parallelweg 32. De uitvoering
van de werken vond plaats in de periode 1954
1962. De procedure werd afgesloten in 1967.
Bij de opzet van de nieuwe kadastrale registra
tie na de herverkaveling, werd een nieuwe me
thode voor de kadastrale registratie ingevoerd.
In plaats van registers werd een kaartsysteem
aangelegd. Dit systeem werd het “systeem
Joosten” genoemd, naar een beleidsmedewer
ker bij de directie Kadaster van het ministerie.
Dit kaartsysteem lijkt echter heel veel op het
kaartsysteem dat ook is aangelegd voor de ka
dastrale registratie van Borculo, toen de kadas
trale registratie daar opnieuw is opgezet na de
stormramp van Borculo (10 augustus 1925).
Dit systeem is later weer omgezet naar de al
oude registervorm. Waarom dit systeem op
nieuw in Zierikzee is opgezet, is mij altijd een
raadsel gebleven. In Borculo beviel het niet,
waarom zou het hier een succes worden? Later
is het zogenaamde “systeem Joosten” nog met
andere gemeenten uitgebreid, na de samenvoe
ging met Middelburg. Het bevatte op den duur
100.000 percelen. Deze zijn als eerste in de
automatisering van de kadastrale registratie
betrokken. Ik heb het “systeem Joosten” in
Middelburg meegemaakt. Mijn conclusie was:
het is anders dan de registers, maar niet beter.
Correspondentie
Een kleine greep uit de gevonden correspon
dentie:
In 1923 wordt een landmeter beboet wegens
gebruik van een niet-geijkte meetband.
1947: landmeter T. Ultee mag de auto van het
Nederlandse Beheersinstituut gebruiken voor
dienstreizen en de blikken bussen voor kaar
ten worden moedwillig beschadigd door
PTT-personeel in Amsterdam.
1949: een meetarbeider raakt met de auto een
paaltje; ingewikkelde correspondentie tussen
vele instanties; kosten f. 20. Het hoofd van
het bureau, T. Ultee, eindigt met de nijdige
constatering dat de correspondentie meer
heeft gekost dan de reparatie en dat men zich
niet moet bemoeien met de regeling van het
werk op zijn bureau.
In 1951 wordt een schokkende ontdekking
gedaan: een medewerker voert een privé-
telefoongesprek op kantoor. Hij komt weg
met het betalen van 60 cent.
Landmeter T. Ultee wordt gedetacheerd naar
Middelburg omdat door de watersnood in
Zierikzee niet voldoende werk is.
- F 32 H i H 'JHll1
ji o
BF GEOPEND
/'9.O0-12.30 2.OO-5.OO
ZATERDAG
9-00 - 12.50 y
Afb. 15. landmeter Jan Karel Crucq
Afb. 14. Stationsstraat 26, Tilburg
Afb. 12. Kadaster Zierikzee
Afb. 16. Opgeheven per 22 augustus 2009
Afb. 13. Verwarrend
88
89
2023-3 De Hollandse Cirkel
2023-3 De Hollandse Cirkel
li u U_i ll
r l’i
7
Ministerie van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening
