KARTOGRAFIE
Iets over
door W. Koopmans, oud-ambtenaar van het Kadaster.
Inleiding
De oorsprong van de kartografie gaat terug
tot de schemer der historie. Waarschijnlijk
ligt die oorsprong zelfs dicht bij het ontstaan
van de mens. Daly zegt in een lezing over ,,the
early history of cartographydat de
oorsprong van de kaart ,,is involved in as
much obscurity as the invention of letters and
the cartographic art probably as old, or older,
than the invention of the alphabet...". Zelfs
een dik boekwerk zou de nuchtere feiten van
de ontwikkelingsgang door de eeuwen heen
niet kunnen bevatten. Een tijdschriftartikel als
dit dus zeker niet. De litteratuur over onder
werpen, met de kartografie in nauw verband
staande is zeer omvangrijk. Om slechts enkele
voorbeelden te noemen: alleen reeds de arti
kelen van Ruge in de Nachrichten von der
Königl. Gesellschaft der Wissenschaften zu
Göttingen verwijzen naar honderden nog be
staande kaarten en handschriften in Duitse
bibliotheken.
De „List of maps of America in the Library
of Congress" en de bibliografie van P. Lee
Phillips vermeldt meer dan 900 boekwerken in
algemene zin en ca. 10000 boeken en kaarten,
uitsluitend over de Amerika's. En, om hiermee
te besluiten, „The disvocery of N. America"
van Henri Harrisse bevat met z'n 800 blad
zijden over dit onderwerp honderden verwij
zingen naar belangrijke litteratuur.
De schatten, die men in vele bibliotheken en
musea aan kartografische documenten vindt,
kunnen zelfs in jaren niet worden bestudeerd
en vergeleken.
Als we de beschavingsgeschiedenis nagaan
en met verscheidene schrijvers van oor
deel zijn, dat alle grote beschavingen van
onze aarde door een geheimzinnige cultu
rele band met elkaar zijn verbonden, dan zou
dat wijzen op vele massaverhuizingen en op
een druk verkeer tussen de volkeren van de
gehele wereld. Wij denken hierbij evenzeer
aan de pyramiden, die men vindt in Peru en
Mexico zowel als in Egypte, als aan de graf-
en offerheuvels, die evengoed in Europa als
in Amerika werden gebouwd. Wij constate
ren ook dat paalwoningen voorkomen in de
Alpen en in Ierland, in Kamsjatka en Polyne-
sië en dat grottekeningen tot op zekere hoog
te een overeenkomst vertonen, waar ze ook
werden ontdekt. En of men nu met Wirth
voelt voor de Noordpool als oorsprong van
de beschaving of met Rivet meegaat, die Po-
lynesië als bakermat ziet, de grote volksver
huizingen waren er ongetwijfeld, al kennen
we slechts enkele (als b.v. die der Israëlieten,
die van de Phoeniciërs, de Etrusken, de Hyk-
sos en de Akkadiërs).
Waarom zou het onmogelijk zijn, dat men
reeds toen beschikte over aantekeningen, gid
sen, wegwijzers en misschien wel over kaar
ten?
Sommige geleerden zijn van mening, dat men
een getuigenis omtrent het bestaan van een
prae-historische geografie en die weten
schap hangt immers zeer nauw samen met de
kartografie moet zien in de rotstekeningen
van Bohuslan in Zweden, die dan tezamen
een soort aardrijkskundig document van de
zeevaarders zouden moeten voorstellen.
43
Motto: a thinking man has always been inte
rested in his past. G. G. Cameron
