was lange tijd een statische, typisch traditio
nele instelling met in en door de dienst opge
leide ambtenaren, waarbij een speciale werk
methode, als het ware van „vader op zoon"
werd overgedragen. Vooral de meer weten
schappelijk gerichte landmetersopleiding is op
weg hieraan een einde te maken.
In 1923 werd Ozalid, door een Duitse onder
neming vervaardigd, in ons land geïmporteerd
en sedert 1935 door de Nederlandse impor
teur zelf in produktie genomen. Ozalid, de
naam van het merk, is ontstaan door omzet
ting van het woord „diazo", waarmee de
lichtopnemende laag wordt bedoeld.
Bij een bezoek aan het nieuwe gebouw van de
Ozalid-onderneming, de N.V. „De Atlas" te
Delft, wordt men, behalve door de moderne
uitvoering (het bedrijf draait ongeveer een
jaar), vooral getroffen door het enorme
machinecomplex dat de rollen papier van een
gevoelige laag voorziet. De 27 meter lange
sensibiliseermachine maakt het papier na een
oppervlaktebehandeling tot Ozalid, dat ge
reed is om licht te ontvangen. Dit proces speelt
zich af met een snelheid van 20 meter per
minuut, het papier glijdt over tientallen rollen,
wordt met chemicaliën bewerkt, door droog
ovens geleid om tenslotte als eindprodukt te
voorschijn te komen. Het is mogelijk het
papier één- of tweezijdig met een gevoelige
laag te bedekken. Wanneer het aan één zijde
met een diazoverbinding is bevochtigd, moet
het ook aan de andere kant worden bewerkt
om een goed vlak liggend papier te verkrijgen.
Desgevraagd deelde men mij mede dat de
houdbaarheid van de voorraad bepaald wordt
door temperatuur en vochtigheid, waarbij een
minimum van drie maanden als basis kan
worden genomen. Het materiaal wordt over
de gehele wereld (b.v. Pakistan, Perzië,
Ethiopië, Hongkong) verzonden.
Ik vind dit een belangrijke uitspraak, omdat
deze eigenschap aantrekkelijke perspectieven
opent voor het lichtdrukken aan de kantoren.
Men zal zich herinneren, dat ik in een vorig
artikel een pleidooi heb gehouden voor decen
tralisatie van het kadastrale lichtdrukken,
onder het motto: op ieder kantoor een licht
drukapparaat. Dr. v. Braam geeft een verkla
ring voor het ambtelijk streven naar centralisa
tie, naar een plaatselijk bureau van de land
meetkundige dienst van het kadaster is een
eenheid, waar decentralisatie van werkzaam
heden tijd kost en daardoor niet efficiënt
werkt. Tot nu toe kon dit idee niet worden
toegepast, omdat verondersteld werd dat het
lichtdrukpapier van een aangebroken rol
slechts enkele dagen houdbaar is.
De Atlas adviseert een geopend pak in 1 a
4 weken afhankelijk van de soort te
verwerken, waarbij deze er op wijst dat de
houdbaarheid van een aangebroken pak voor
al afhankelijk is van de omstandigheden in de
opbergruimte van de gebruiker, wat betreft
temperatuur en vochtigheid, zodat een alge
meen geldende houdbaarheidsduur moeilijk
is op te geven.
Dit betekent voor een kleinverbruiker vanzelf-
122
De Combi 2001
Een lichtdrukmachine zowel voor de tekenkamer
als voor kantoorgebruik voor belichten en ontwikkelen
