113
het meetkundig verband tussen richtvlak
(doorsnede r) en brandpunt F verduidelijkt.
Het richtvlak staat loodrecht op de omwente-
lingsas a van de paraboloïde en ligt evenver
achter de top als het brandpunt F ervoor ligt.
Men meet dus in werkelijkheid de afstand tot
aan de lijn r. Valt deze lijn niet samen met de
centreeras van het instrument (schietlood aan
stengelhaak) dan is er dus sprake van een
centreerfout: I in fig. 4. Dit geldt voor
beide instrumenten en het totale effect op de
afstandmeting is dus een constante fout,
welke bepaald kan worden uit een groot aan
tal metingen op een korte bekende afstand.
De gevonden correctie bedraagt hoogstens
enkele centimeters en kan aangebracht wor
den door de bodemplaat van één of beide in
strumenten, waarin de stengelhaak wordt ge
schroefd, iets te verschuiven t.o.v. het elek
trisch centreerpunt.
Opmerking: Behalve de centreerfout bevat de afwijking
ook een kleine instrumentconstante, afkomstig van in
strumentele fasevertragingen in het antennesysteem.
Besproken is reeds (zie par. 3)dat voor elek
tronische afstandmeting cm-golven als draag-
golven het meest geschikt zijn, zowel wat be
treft hun gedrag in de atmosfeer, als hun
instrumentele opwekking. Anderzijds kan het
faseverschil van uitgezonden en „gereflec
teerde" golven elektronisch dermate nauw
keurig worden gemeten (uitgedrukt als onder
deel van een golflengte), dat in dit opzicht
golven met een golflengte van tientallen
meters kunnen worden toegepast om afstan
den tot op centimeters te bepalen. Praktisch
is het ook niet wenselijk om door middel van
fasemeting van zeer korte draaggolven te
trachten de nauwkeurigheid op te voeren,
aangezien de frequentie van deze cm-golven
in de atmosfeer op grotere afstand niet vol
doende stabiel blijkt te zijn. Bovendien stelt
de bepaling van de voortplantingssnelheid (of
brekingsindex n) uit meteorologische waar
nemingen toch al een grens aan de nauwkeu
righeid. Men gebruikt in de tellurometer dan
parabolische
777777777777777777777,
0
Tef/ecéoren f apscherm/n^J
Fig. 4
Verticale doorsnede Tellurometer,
relatie paraboloïde richtvlak
