h— 115 HOOFDINSTRUMENT K'/ystron 3000MHz) NEVENINSTRUMENT éri/ko/ie Kristal/en A O OOO MHz engxrrsla/ 9.990 /n iep v antenne C 9.900 O 9 OOO 33 MHz MF versterker 3000MHz, FM fOMHz 3033MHzFM 9.999MHz FM impu/s /KHz ONTVANGERS K/ystronJ3Q33 MHz {tri/holte I afstemming >gAr/si 31 f in top v antenne) 33 MHz MF versterker A F9.999 MHz A-fO.OOf B 9.909 C 9.699 O 6.999 (FM-Spraak) 1 discriminator detector AM-siqnaa/ /KHz FM too o Hz impuls Schake/ing voor cirkel vormige égdóasis 1 de6ectorï~\ detect orII discriminator f~ V».j (FM-spraak kot toe/es traa/Suis met die van de overeenkomstige kristallen bij het hoofdinstrument. Tijdens de meting wor den opvolgend corresponderende kristallen bij beide instrumenten ingeschakeld; in de figuur is het neveninstrument dan ook geschakeld op het A-f- kristal van 9,999 MHz. De ontvanger van het neveninstrument vangt behalve het uitgezonden signaal van het hoofdinstrument ook nog een klein gedeelte van het eigen zendsignaal op. Aan de top van de ontvang- antenne komen nu beide signalen op een z.g. „mengkristal" (kristaldiode), dat hiervan een wisselspanning blijkt te maken met als draag- golf de verschilfrequentie van de beide draag- golven dus 3033 MHz—3000 MHz 33 MHz en met als amplitudemodulatie de ver schilfrequentie van de beide corresponderende modulatiefrequenties, dus steeds 1000 Hz. In de middenfrequentversterker (MF) wordt dit amplitudegemoduleerde signaal versterkt en daarna „gemoduleerd" m.b.v. een „detector", waarbij alleen de modulatie overblijft. Van deze sinusvormige spanning van 1000 Hz worden nu in de „impulsvormer" scherpe im pulsen gemaakt, zie fig. 7a, voor het resultaat. Op een kathodestraalscherm op het neven instrument kan deze impuls zichtbaar ge maakt worden ter controle. De impulsen vol gen elkaar dus met een frequentie van 1000 Hz op en worden via het klystron op de zendantenne van het neveninstrument ge bracht. "•'r*""' \,r„pU,^mer impuls-indicator (katkodestraa/6u/s) Fig. 6 B/okdiagram Te//urometer Door de zender van het neveninstrument wordt zodoende een draaggolf uitgezonden van 3033 MHz, die behalve met de frequentie van het A-|- kristal (9,999 MHz) tevens fre quentie-gemoduleerd is met de impulsfrequen tie van 1000 Hz. In de ontvanger van het hoofdinstrument wordt het ontvangen signaal samen met een klein gedeelte van het eigen zendsignaal weer „gemengd" in een mengkristal aan de top van de antenne. Als uitgangssignaal van de MF- versterker blijft dan over een verschilfrequen tie van 33 MHz als draaggolf, amplitude- gemoduleerd met een sinusvormige 1000 Hz- spanning en nu bovendien frequentie-gemo duleerd met de impulsfrequentie van 1000 Hz. Een „detector" zorgt vervolgens weer voor de modulatie, waarbij het AM-signaal over blijft; in een „discriminator" wordt op over eenkomstige wijze de frequentie-modulatie afgezonderd. De 1000 Hz sinusspanning uit de detector wordt via een elektrisch netwerk op horizontale en verticale afbuigplaten van een kathodestraalbuis (ksb) gebracht en zorgt daar voor een cirkelvormige tijdbasis; Een smalle bundel elektrofien welke het beeldscherm van de ksb treft, vormt daarop een lichtend punt. Door de sinusvormige wis selspanningen op de afbuigplaten roteert de bundel, waardoor het lichtende punt 1000 maal per sec een cirkel doorloopt. De door de discriminator doorgelaten frequen-

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1960 | | pagina 7