van een plexiglas-plaatje, dat tegen de ksb
is bevestigd. Eén schaaldeel op het scherm
komt bij gebruik van het A-kristal overeen
met 10"° sec 1 millimicrosecunde 1 mf/s)
of met 15 cm in afstand. In dit interval kan
veelal nog geschat worden op Y2 of zelfs J4-
De te meten afstand is bij gebruik van het
A-kristal (10 MHz) dus op veelvouden van
15 m na bepaald; anders gezegd: de totale
looptijd r der golven over de dubbele meet-
weg kan in dit stadium alleen bepaald worden
als bekend zou zijn het gehele aantal malen
(Ica) dat 10"7 sec (de trillingstijd Ta) op de
looptijd is begrepen.
6. Grove bepaling van de totale looptijd
In het blokschema in fig. 6 is aangegeven dat
bij het hoofdinstrument behalve het A-kristal,
beurtelings ook een B-, C- of D-kristal inge
schakeld kan worden voor frequentie-modu
latie van de draaggolf. In het neveninstru
ment wordt dit gecombineerd met 5 kristallen
A-|-, A—B, C of D. De frequenties volgen
nogmaals hieronder:
hoofd
instrument
schakeling
neven
instrument
10,000
10,000
9,990
9,900
9,000
MHz
MHz
MHz
MHz
MHz
A+
A—
B
C
D
9,999
10,001
9,989
9,899
8,999
MHz
MHz
MHz
MHz
MHz
Men ziet, dat bij één bepaalde schakeling
steeds een frequentieverschil van 1000 Hz
tussen modulaties van hoofd- en neveninstru
ment aanwezig is voor het opwekken van
impuls (FM) en tijdbasis (AM). De frequen
ties van de kristallen van het neveninstrument
worden vóór elke meting op dit constante
frequentieverschil afgestemd, de z.g. „syn
chronisatie" van corresponderende kristallen.
Bij fig. 9 is reeds aangegeven dat het ge
meten faseverschil <pa in de A-schakeling be
paald wordt voor een door het hoofdinstru
ment uitgezonden golf van 10 MHz welke
dan denkbeeldig de afstand heen en terug
aflegt. Dit geldt analoog bij het gebruik van
kristallen B, C en D. Uit het besprokene
aan het slot van par. 5 volgt:
a) schakeling A-f-
t kjTT a <p Ta
of bij het gebruikelijke aflezen van de onder
breking in schaaldelen van de rand:
r kATA j00- Ta
(6)
Hierin is:
x de te bepalen totale looptijd
kA een onbekend geheel getal
Ta de trillingstijd van de A-fre-
quentie 1 Na
A de aflezing op de rand.
0< A< 100.
Op overeenkomstige wijze:
b) schakeling B
x kBTB JQ0- Tb(7)
c) schakeling C
x
clschakeling D
i /cgT"c ^"qq- Tc
t koTo Yqq- Td
(8)
(9)
B, C en D zijn hierin de aflezingen op het
scherm bij de gebruikte kristallen B, C en D.
Uit de frequenties (N) van de A-, B-, C- en
D-kristallen in het hoofdinstrument (zie
tabel) volgt voor hun trillingstijden:
Ta - I/Na 10-7sec(10)
Tb I/Nb Ta. 1000/999 sec (11)
Tc 1 /Ne Ta. 100/99 sec (12)
Td 1/Nd Ta. 10/9 sec (13)
Bij vermenigvuldiging van vgl. (7) met 999
en substitutie van vgl. (11) vindt men:
999 r kB. 1000 Ta 1000 TA (14)
vgl. (6) vermenigvuldigd met 1000 en ver
minderd met vgl. (14) geeft:
r {kA-kB). 1000 Ta 1000 TA (15)
Analoog:
100
A-C
x (kA-kc). 100 Ta 4jqq 100 Ta- (16)
en:
(5)
x kA-kü10 Ta 4jqq 10 Ta (17)
117
