Geplastificeerde ver-zicht jalons
Inplaats van het tekenen van iedere letter af
zonderlijk is het als oefening aantrekkelijker
om gelijktijdig de letters in woorden en zin
nen te gaan groeperen. Spreuken en slagzin
nen kunnen hierbij goede diensten bewijzen,
mits deze zo gekozen worden dat daarin zo
veel mogelijk verschillende letters en variaties
van lettercombinaties voorkomen.
Eerst wordt in het Bodoni type een potlood
tekening van de gehele spreuk of slagzin ge
maakt. Deze wordt pas dan in inkt gezet als
de kritiek op de potloodtekening, zo mogelijk
gegeven door een deskundige, absoluut goed
is. Eenmaal in inkt gezet is het bijwerken en
zeker het aanbrengen van ingrijpende ver
beteringen moeilijk uitvoerbaar.
Het eenvoudigste is om met het kapitaalschrift
in verticale stand te beginnen, daarna een
oefening in schuine stand te maken, waarna
in dezelfde volgorde het kleine schrift een
beurt dient te krijgen. Het op overeenkom
stige wijze beoefenen van blokschrift, waar
van het letterskelet hetzelfde is als dat van
het Bodoni type, blijkt dan geen moeilijkheden
meer op te leveren.
De letterfiguren zijn in drie groepen gesplitst.
Aangevangen is met de letters waarvan het
skelet uitsluitend uit rechtlijnige delen be
staat (AEFHIKLMNTVWXYZ),
dan volgen de letters waarvan het skelet uit
sluitend gebogen vormen heeft (C G O Q S),
en tenslotte de groep waarvan het skelet een
combinatie is van deze twee (B D J P R U).
In de letterfiguren is de aandacht gevestigd
op bijzondere kenmerken van verschillende
letters. Het zijn stuk voor stuk richtlijnen
welke de tekenaar voldoende houvast geven
om voor altijd de letter zonder aarzelen en
steeds op dezelfde wijze te kunnen zetten.
Wordt bovendien bij de eerste oefening een
letterhoogte van 3 cm of meer toegepast, dan
is niet alleen het opvolgen van de gegeven
aanwijzingen overzichtelijker, maar kan te
vens het bereikte resultaat gemakkelijker door
zelfkritiek getoetst, eventueel verbeterd wor
den.
Onder de letterhoogte wordt verstaan de
hoogte van de majuskels. Bij de minuskels
wordt de hoogte van de klinkers gelijk of
hoogstens iets groter dan de helft van de
majuskelhoogte genomen. Naarmate echter de
klinkerhoogte meer die van de majuskels na
dert, wordt het schrift als zodanig minder
goed leesbaar. En dit bezwaar geldt speciaal
bij kaartschrift gezet met een kleine letter
hoogte.
Onder de letterbreedte wordt verstaan de
breedte van het rechthoekig kader waarbinnen
de letter past. De breedte wordt voor alle
majuskels zowel als voor alle minuskels gelijk
genomen. Vanzelfsprekend geldt dit niet voor
de letters I en J. Maar ook dienen met be
trekking tot deze afspraak de letters M en W
uitgezonderd te worden. De breedten van M
en W zijn ongeveer één achtereenvolgens
twee balkdikten groter dan de normale letter
breedte.
Spitse en ronde letters (AVO) voorkomend
in schrift met grote letterhoogte schijnen, in
dien getekend precies tussen de steunlijnen,
iets kleiner te zijn dan de andere letters. Om
dit gezichtsbedrog op te heffen worden de
spitse en ronde onderdelen iets uitstekend ten
opzichte van de steunlijnen getekend. Een
soortgelijke opmerking geldt uiteraard ook
voor ronde onderdelen ten opzichte van de
verticale kaderlijnen. Deze onderdelen wor
den iets buiten de kaderlijn getekend opdat
de betrokken letter schijnbaar even breed zal
zijn als de rechte letter. Vergelijk b.v. de O
met de H.
Alvorens nu tot het maken van oefeningen
over te gaan is het raadzaam om eerst kennis
te nemen van de wenken voor het groeperen
van lettertekens, waarmede het volgende
hoofdstuk begonnen wordt.
II bespaart tijd en geld
met onze
H. P. Kaspers, Groningen
178
Geraadpleegde literatuur:
Algrafische Serie deel I, onder redactie van A. H. G.
Blankenstein.
B. Engelhart Frans de Clercq, 50 Eeuwen Schrift.
Uitgeverij Het Spectrum.
F. Henrichs S.J., Het Christelijk Getuigenis der Cata
comben.
Hoffmanns Schriftatlas.
H. Jensen, Das Schrift.
B. J. Lensen en J. H. H. Bongaerts, Landmeetkundig
tekenen.
E. Nerdinger, Buchstabenbuch.
Oosthoeks Encyclopedie.
Kromtrekken uitgesloten
Nooit over te schilderen
Attesten en beschrijving worden U gaarne
toegezonden door de fabrikant
Noorderhaven Z.Z. 60 tel. (05900) 3 56 47
