Naar aanleiding van een tentoonstelling
91
Ergernisontevredenheid en gemak
zucht zijn vaak startbanen voor goede
ideeën."
(Februari-motto rijkskalender)
Het was op uitnodiging van Ahrend-Globe te
Hilversum dat ik mij begaf naar de Brabantse
hogeschoolstad Tilburg voor het bezoeken van
een tentoonstelling op het gebied van pons
kaarten-systemen, planborden, boekhoudma
chines en archiefsystemen.
De reis vanuit Eindhoven was kort en het
kwam wellicht mede daardoor dat het ge-
exposeerde een wereld demonstreerde die wel
zeer ver verwijderd leek van die welke ik
zo juist had verlaten.
Er was blijkbaar slechts één gedachte, die de
basis vormde van al dit nieuwe: efficiency, of
hoe kan ik met de minste moeite het meest be
reiken.
In dit verband is het hierboven geciteerde
motto interessant en een filosofische beschou
wing van deze uitspraak levert enkele belang
rijke conclusies op. Allereerst erkent de over
heid zonder meer dat er sprake is in de dienst
van ergernis en ontevredenheid en ze gaat
daarmee niet alleen akkoord, maar nodigt zelfs
uit dit kenbaar te maken. Zelfs gemakzucht
wordt gewaardeerd, en terecht, want de vol
ijverige heeft geen behoefte aan een kortere
weg. Ik geloof dat deze houding een winst
punt is, omdat zij rekening houdt met de wer
ker als mens. Het is nog niet zo lang geleden
dat het lanceren van ideeën door een van onze
diensten werd genegeerd. Een winstpunt dus,
omdat ook de overheid heeft begrepen dat het
inzenden van ideeën een uitlaatklep en een
klankbodem kan zijn. Anderzijds kan het be
drijf, de dienst niet werken zonder ideeën.
Ook hier is stilstand achteruitgang: een zaak
die zich van de evolutie van zijn omgeving
niets aantrekt, ontdekt op zeker ogenblik dat
hij niet meer mee kan.
Er zijn diensten, die op dat gebied al te lang
op een eiland leefden, helaas met alle gevol
gen van dien. In principe vertellen goede
ideeën ons van nieuwe efficiency-methoden,
die er op gericht zijn de bewegingen te ver
eenvoudigen om daardoor de produktie te
verhogen. Er is tegen het systeem gewaar
schuwd en ik meen zeer terecht. Een te ver
doorgevoerde methode schakelt de mens uit:
de robot neemt zijn plaats in. Maar tussen de
kadastrale leggers en staten 75 en de robot
ligt op dit moment precies 130 jaren en ik
meen dat de expositie van Ahrend-Globe een
interessante tussenfase is, waaraan we niet
onverschillig kunnen voorbijgaan, omdat zij
ons iets te vertellen heeft over werkmethoden
van deze tijd.
iBiiiiiiiii^jiri^pjpiwj iimim j;_ i| J i Jiijiiinniiii mmiiiiii pi iii
Fig. 1. Gaatjesplanbord
Moderne werkmethoden, die via planning,
voortgangscontrole een statistisch beeld te
voorschijn roepen over de stand van de werk
zaamheden. Op deze tentoonstelling zag men
talrijke voorbeelden van toegepaste planbor
den in velerlei uitvoering, zoals sleuvenborden,
gaatjesborden en borden met tassen voor op
drachtbonnen, waarmee van geplande objec
ten en hun ontwikkelingsgang een volledig
overzicht werd gegeven.
Zeer interessant was het om van nabij kennis
