TEKENINGDRAGERS
Overzicht van
107
do or M. J. J, Flink, chef-cartograaf A, Hoofd van een tekenafdeling
van de Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat.
De grote verscheidenheid van tekeningdragers
geeft nogal eens verwarring betreffende de
benaming en de eigenschappen van deze ma
terialen. Het is daarom misschien nuttig te
trachten een overzicht van deze materialen
samen te stellen en voor zover mogelijk
hun eigenschappen na te gaan.
Men kan dan eerst de tekeningdragers in twee
groepen verdelen, n.L: de niet maatvaste en
de z.g. maatvaste. Dus: materialen die ten
gevolge van wisselende temperatuur en voch
tigheid sterk aan werking onderhevig zijn en
materialen die hiervoor niet of belangrijk min
der gevoelig zijn.
Tot de eerste groep behoren:
a. alle soorten tekenpapier,
b. calqueerlinnen,
c. kodatrace.
Tot de tweede groep behoren:
a. het gewapende papier (met aluminium
tussenlaag),
b. de kunststof- of plastic-tekeningdragers.
Verondersteld mag worden dat de mate
rialen van de eerste groep algemeen bekend
zijn en dat een beschouwing over benamingen,
eigenschappen en gebruik hier achterwege ge
laten kan worden. Het zijn de materialen van
de tweede groep die veelal de verwarring
stichten. Een nadere beschouwing van deze is
het meest gewenst. Alvorens hiertoe over te
gaan is het misschien nuttig om de vraag te
beantwoorden: wanneer en waarom gebruikt
men maatvaste tekeningdragers? B.v.:
1voor het vervaardigen van z.g. deelcalques
t.b.v. de kleurendruk,
2. indien aan de tekening nauwkeurige maten
moeten worden ontleend,
3. indien gedeelten, vergrotingen of verklei
ningen van kaarten door middel van mon
tage tot een nieuwe kaart moeten worden
samengesteld,
voor de vervaardiging van precisie-mallen,
voor fotogrammetrische kaartering,
voor een nauwkeurig en vlot verloop van
alle andere kaarteringswerkzaamheden.
4.
5.
6.
In het algemeen gebruikt men dus de maat
vaste materialen wanneer aan de tekening
hoge eisen van nauwkeurigheid worden ge
steld. Is dit niet het geval, dan kan men de
materialen genoemd in de eerste groep ge
bruiken.
Gewapend papier
De meest bekende soorten zijn:
„Pagra"
,,Schoellershammer"
„Aluparole" (van Schoellersparöle).
Plastic-tekeningdragers
De meest bekende kunststof-tekeningdragers
zijn:
Ultraphan
Rhenalon
Triancel
Ethulon
Schablonit
Circodur
Astrafoil Polyvinyl
Astralon
Sicoprint
Cobex
Plastic-sheet-copyrite
Vinylite)
Pokalon
Stabilane
Permatrace
Duratrace
Cronaflex
Teknoplan
Trans-Pagra
Hostaphan
Mylar
Polykarbonat
Polyester
Men kan in het algemeen de plastic-tekening
dragers dus in drie groepen verdelen, n.l.:
1Polyvinyl
2. Polykarbonat
3. Polyester.
De hierna volgende „gemiddelde werking"
