|rai
h I
ë3
HI
I
p
-M
I m
t 4
t J
EJ
T71
1
E
Cl j
1
I
m I
C»
De tweede mogelijkheid van variabele aflezing
op de baak zou zijn, om over de uiteinden van
de baak een band te laten lopen, waarop zo
wel de verdeling als de becijfering staat. Deze
band zou dan in alle gewenste standen kun
nen worden geschoven, zodat de hoogte van
het punt, waar de baak staat opgesteld, gelijk
is aan de aflezing op de band van de baak.
De moeilijkheid is echter, een band te maken
die rek- en krimpvrij is, en toch soepel genoeg
om over de uiteinden te kunnen draaien. In
de praktijk is dit onmogelijk, of althans te
kostbaar.
Als derde mogelijkheid is er dan een combi
natie van beide systemen, nl. een 1 dm lange,
verstelbare voet, een vaste centimeterverde-
ling op de baak en een smalle band met de
becijfering van de decimeters. Met de band
kan dan de decimeterinstelling gebeuren, en
met de voet die van de centimeters en milli
meters zie fig. 7)
Bijvoorbeeld: dc hoogte van het punt is 3.143;
er moet dus 3.143 afgelezen worden, terwijl
er echter afgelezen wordt: 2.806. De baak
houder wordt nu beduid dat hij de band 3 dm
omhoog moet schuiven, en daarna het voet
stukje 3,7 cm moet laten zakken. Nu zal de
waarnemer 3.143 aflezen.
Deze laatste methode hebben wij geprobeerd;
de resultaten waren redelijk, en na enige oefe
ning was er een behoorlijke tijdwinst te ver
krijgen. Het grootste probleem hierbij was
echter het instellen; vooral bij vlaktewaterpas
singen komt het voor, dat de afstand waarne
mer-baakhouder vrij groot is, zodat de waar
nemer de baakhouder niet gemakkelijk kan
beduiden, dat hij bijvoorbeeld 33,7 cm hoger
moet instellen.
Het veranderen van de decimeter gaat erg
gemakkelijk: de baakhouder krijgt door mid
del van aanwijzingen (bijvoorbeeld driemaal
m
F*!v
P
I A
TI
I
1
E 4
Tfi -i
f|U j
E 4
de rechterhand van de waarnemer omhoog)
precies aangegeven, hoeveel hij de band moet
verschuiven. Maar het instellen van de cen
timeters en millimeters gaat moeilijker, en
maakt het ook nodig dat de waarnemer eerst
moet rekenen.
Hoewel het bovenstaande weinig toepassing
heeft gevonden, blijkt dit principe reeds lang
bekend te zijn. In het „Zeitschrift für Ver-
messungswesen" van 1885 wordt reeds een
artikel aan deze stof gewijd. Waarschijnlijk
bleek toen al, dat het instellen van de voet
voor de centimeter- en millimeterverdeling
eigenlijk te veel van de winst wegnam. Men
moet ook niet vergeten dat iets grotere inves
teringen heel veel organisaties afschrokken, te
meer omdat het landmeten vaak als iets bij
komstigs werd beschouwd.
168
Fig. 7
w
m
-
m 1
Fig. 8
Fig. 9
