(de Stobnicza- en de Waldseemüller-kaart. globe-type, bevatten deze elementen). De Ptolemaeus-uitgaven in gerestaureerde vorm bleven zeker tot aan de editie van 1541 de basis van veel kaartwerk. Zij werden veel gevraagd. Dat bewijzen wel de edities van 1513, 1520, 1522, 1525, 1535 en 1541, alle van de hand van Waldseemüller. Van de kartografen, die cns in de 16e eeuw (dikwijls prachtige) kaarten leverden, waren verscheidene meer schilder dan landmeter of kartograaf. Soms lijkt het zelfs, alsof de ver siering belangrijker is dan de kaart zelf. Wij hopen later nog eens uitvoeriger de kaartver- sieringen te kunnen publiceren. Niet voor de grote kaart van Mercator 1569) gereed was kon men spreken van een exacte kaart. Hij is helaas te groot om hier af te beel den. Een klein fragment zou dit prachtige werk ook geen recht doen. Kramer of Kremer 1512—1594), die naar de gewoonte van zijn tijd bekend werd bij zijn verlatijnste naam Gerardus Mercator, heeft zijn hele leven ge wijd aan het maken van kaarten. Behalve en kele oudere stukken publiceerde hij in 1550 een kaart ,,in which the meridians were pa rallel straight lines and in which the parallels were spaced at increasing distances from the equator towards the poles". v|p,; /A|L ,1 i' 3fystJ («üflPT* y* •:KK 164 Fragment van de vroegst-bekende uitgave van Jenkinsons kaart, in 1570 door Ortelius gepubliceerd in Theatrum orbis secrarum. Wij zien de Karische zee, de eilanden Waigatsj en Kolgoejel, een puntje van Nova Zembla, een deel van de Wolga met Kazan, de Onega en de Dwina. Voor z'n tent (links) zit Iwan de Verschrikkelijke. Een tartarenkamp verlucht de kaart rechts. prKRARP JGrEMERJ W A K R s K F TE'N J- .'i* ^uwr .lJhx. 'Jj, A»-lirrJai i.iti Jm j M r,f\£t10R,A t. AIUÏ A l'O ■WAkittl \v 1 ri hJi/tn' Ikw" J'A f-v/srji" vbB.ïl.l'l m^Ktow jJr li t /f f,

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1961 | | pagina 8