Landmeetkundige
Negentien jaar later vond hij langs empirische
weg de oplossing van de problemen, die hem
bezwaarden. Zijn projectie was de eerste, ,,in
which the parallels were represented by a
series of parallel straigt lines spaced at distan
ces which increased towards each pole in pro
portion to the lengthening of the parallels
with reference to the equator"Dat was de
clou. Dat had hij nodig om zijn cylinderpro-
jectie de eigenschap van conformiteit te geven,
en in conjunctie met de meridianen getekend
als rechte lijnen kreeg hij zo een juiste afte
kening van de landvormen, hetgeen nu alge
meen als noodzakelijk wordt beschouwd voor
zee- en luchtnavigatie. Ook in verband met
de nieuwe en wetenschappelijke projectieme
thode mag men Gerard Kremer, die wij graag
tot onze beroemde landgenoten rekenen (zijn
directe voorouders immers woonden bij Sit-
tard), gerust de vader van de moderne karto-
grafie noemen. Ook wordt hij wel een Vla
ming genoemd, omdat hij daar zelf altijd
woonde, terwijl hij volgens weer anderen een
Duitser van origine zou zijn. De kaart van
1569 was het begin van de hervorming der
wetenschappelijke kartografie (V. Raems-
donck). Zijn constructie is tot op heden te
vinden in elke atlas in onze landen, in Ame
rika en op vele andere uiteinden van de we
reld. Hij was een bescheiden en arbeidzaam
genie, die de grote zeevarende naties door zijn
oeuvre aan zich verplicht heeft. Mercator
voerde tevens het woord „atlas'' in.
Met Ortelius 15271598), de man van de
wereldatlas 1570 „Theatrum Orbis Terra
rum'' was Mercator de eerste werkelijk we
tenschappelijke kartograaf.
Mej. C. A. C. Best heeft in de vakorganen
VTAK van nov. 1951 en jan. 1952 over de
mercatorprojectie en de universal transverse
mercatorprojectie geschreven. Kortheidshalve
verwijzen wij naar deze artikelen.
KLM AEROCARTO n.v.
165
De fantastische tekeningen op het kaartwerk
worden meer en meer vervangen door zake
lijke kaarttekens, hoewel de koppen nog
steeds de allegorische voorstellingen en de
breedsprakige opschriften blijven behouden.
Dat zien we trouwens ook in de 18e en 19e
eeuw nog veel.
Het sluitstuk van ons zesde artikel over kar
tografie (afgebeeld op blz. 164) is een ge
deelte van de kaart van Anthony Jenkinson,
die in 1557 naar Moskou reisde en de vol
gende jaren langs de Wolga voer naar de
Caspische Zee en naar Bokhara. Deze kaart
zou reeds in 1562 te London zijn uitgegeven,
maar wij kennen haar uit de door ons ge
noemde Theatrum Orbis Terrarum, door Or
telius gepubliceerd in 1570.
In het volgende artikel nog iets over de
nieuwere tijd.
in het bezit van de diploma's P.B.N.A.
I en II landmeetkunde, tien jaar alge
mene praktijk, waarvan drie jaar in de
tropen voor de landmeetkundige werk
zaamheden bij de bouw van een spoor
weg, haven en voor exploratie-doeleinden
zoekt een hem passende werkkring.
Br. onder nr. 485. Roemer Visscherstraat 48, Arnhem
SCHIPHOL-AMSTERDAM
Luchtfoto's, getekende kaarten
Fotografische overzichten en plattegronden
LITERATUUR:
S. Ruge, art. over Kartografie van N.-Amerika in:
Annual report of the Smithsonian Institution, Gov.
Printing Office, Washington 1896.
Frans v. Wieser, Die alteste Karte mit dem Namen
America (1507) und die Carta Marina vom jahre
1516 des Martin Waldseemiiller.
Dr. Richard Hennig, Terrae Incognitaae, dl. IV.
]omard. (Monuments) Carte marine du XlVe siècle
provenant d'une ancienne familie Pisane.
J. Lelewel, Atlas zur Geschichte der Geographie in
Mittelalter.
August Wolkenhaucr, Sebastien Münsters handschrift-
liches Kollegienbuch aus den Jahren 1515—1518
und seine Karten in: Abh. der Kön. Gesellsch. d.
Wiss. zu Göttingen, Phil.-Hist. Klasse, Band XI,
nr. 3, Berlin 1909.
Dr. J. v. Raemsdonck, Gérard Mercator, Sa vie et ses
oeuvres, St. Nicolas 1869.
August Wolkenhaucr, Leitfaden zur Geschichte der
Kartografie, 1895.
R. A. Skelton, Explorers' Maps, London 1958.
Henry Hennisse, Bibliotheca Americana Vetustissima
(A description of works relating to America
published between the years 1491 and 1551, New
York 1866).
