Wij kregen een lagere plaats op de ranglijst.
De kaarten die in opdracht van de Hoog
heemraden van Delfland vervaardigd werden
herinneren ons ook nog aan die calligrafen-
tijd, maar deze moet men toch eigenlijk anders
(zakelijker) bekijken. Het kwam hier immers
voornamelijk aan op een nauwkeurige voor
stelling van de bodem. Ook de lange lijsten
met astronomisch bepaalde punten ,,zur siche-
ren Stabilisierung derGeographie angegeben"
op Doppelmayr's wereldkaart van 1733 doen
zakelijk aan Johann Gabriel Doppelmayr was
medewerker van Homann; hij maakte tussen
1728 en 1736 ook globes).
De wiskunde treedt steeds meer op de voor
grond bij de bewerking der kaarten. De
nauwkeurigheid van de kartografische werken
wordt, mede daardoor, sterk vergroot.
In Frankrijk zagen de kopstukken de gebre
ken bij het kaartenmaken eerder dan men die
in Duitsland zag. Met Cassini's tafels van
1661 (Jupiter) werd een middel tot nauw
keuriger astronomische meting aan de hand
gedaan. In 1679—1681 legde men met behulp
van die tafels de plaats van verscheidene
Franse objecten vast.
Toen in 1699 de eerste landkaarten van Nico
las de Fer en De l'Isle verschenen, was er
een geweldig werk volbracht. (Van De Fer
kwam in 1708 uit ,,Les costes de France'' in
500 bladen. Zijn atlas van Vlaanderen kwam
eerst na zijn dood in 1722 op de markt.)
Nog meer respect dwingen de resultaten van
de geweldige triangulatie van Frankrijk door
Jacques en César Cassini 17501793) af.
In deze periode van toenemende nauwkeurig-
237
Allegorische voorstelling op een door Nederlanders vervaardigde kaart van 132 x 62 cm uit de
collectie Moll, jaar 1784. Op deze kaart zijn ook aan de onderkant tekeningen aangebracht,
o.m. 2 figuren bij een strijdwagen, die een kaart bestuderen, terwijl zij deze uitgerold voor zich
houden. Op de grond oorlogsattributen, die de bestemming aanduiden: een oorlogskaart van
Rusland (Imperii Russici). Het vignet is gefotografeerd op de helft van de ware grootte. De
schaal van de kaart met een goed gradennet is: 525 milliaria Germ. (75 Russ. werst.) lYi cm.
