258 De hiervoor besproken wijze van beeldschei ding brengt echter nogal wat bezwaren met zich mee, evenals het terugprojecteren der beelden door filters, hetgeen altijd veel licht- verlies zal betekenen. Bij de meer geperfec tioneerde instrumenten van tegenwoordig, zo als fig. 4 er een laat zien, wordt dan ook van geheel andere methoden gebruik gemaakt, maar ze komen in wezen toch op hetzelfde neer. Hiermede heb ik getracht de techniek der luchtkaartering te verduidelijken. Mijn ver haal zou echter onvolledig zijn, wanneer ik niet even de nieuwere ontwikkeling zou aan duiden. Zoals ik reeds in het begin van mijn voor dracht heb gezegd, kan de luchtfoto worden opgevat als een centrale projectie van het ter rein op een hellend vlak. Het zal duidelijk zijn, dat er een bepaald wis kundig verband bestaat tussen de ligging van het punt in het terrein en zijn plaats van af beelding in de foto. Deze plaats van afbeelding in de foto is afhankelijk van diverse, voorlopig nog onbekende factoren, zoals de helling van de opnameas en de plaats van de camera boven het terrein. Het afleiden van de terres- trische coördinaten van bepaalde punten op de foto kan ook geschieden door berekenin gen. Dat hieraan zeer veel rekenwerk vast zit, behoeft geen betoog gezien het grote aantal onbekenden. Maar de elektronische reken machine stelt ons in staat ook de zeer inge wikkelde berekeningen in korte tijd uit te voeren. Men bepaalt zich er toe, van diverse punten zo nauwkeurig mogelijk de ligging op de foto op te meten in X- en Y-richting. Hiervoor wordt een instrument gebruikt, de stereo- comparator, waarmee men op microns nauw keurig kan meten. De meetresultaten van enkele bekende punten en van nog te bepalen punten moeten nu op de juiste manier worden geprogrammeerd om daarna met behulp van de elektronische rekenmachine in terrestrische grootheden te worden omgerekend. Dit wordt de analytische methode genoemd en zodoende bepaalt men dus de ruimtelijke coördinaten van het punt in het terrein door berekening uit de gegeven ligging van zijn afbeelding op de foto. Fig. 4. Zeiss Planigraph C8

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1961 | | pagina 10