KRAYENHOFF
De laatste arbeid van
144
door W. Koopmans, oud-ambtenaar van het kadaster
In het Orgaan van de Vereniging van Tech
nische Ambtenaren van het Kadaster, 16e jg.,
nr. 3 (1958) publiceerde D. K. Bloemendaal
een korte biografie van C. R. Th. Krayenhoff,
bij ons vooral bekend geworden door zijn
grote aandeel in de samenstelling van een
nieuwe kaart van Nederland. In mei 1812
bood hij aan het Keizerlijk Instituut te Parijs
het resultaat van zijn arbeid aan. De meeste
lezers kennen zijn Précis Historique des Opé-
rations géodésiques et astronomiques faites
en Hollande, pour servir de base a la topo-
graphie de eet état
Aan het slot van bovengenoemde biografie l)
lezen wij: „over het verblijf in de West kun
nen wij zeer kort zijn; besprekingen, verband
houdende met zijn opdracht, werden er ge
voerd en en passant werd toen een onderzoek
ingesteld naar mogelijke goudmijnen
Wij zouden deze passage graag wat aan
vullen en de opdracht nader bekijken. Wij
moeten daarvoor echter iets verder teruggaan
om wat achtergrond te geven aan het boven
aangehaalde bezoek.
Een kleine mijlpaal in de Nederlandse buiten
landse politiek van vroeger is zeker de bij
zondere gebeurtenis van het verdrijven der
Spanjaarden van Curagao in het begin van
de 17e eeuw. Zowel door Spanjaarden als
door Nederlanders is deze verdrijving schrif
telijk vastgelegd, o.m. in de Werken van het
Historisch Genootschap, 3e serie, 63: Neder
landse zeevaarders op de eilanden in de Ca-
raibische Zeein 1621 1648, uitgegeven
te Utrecht 1934/1935 en in J. de Lact, Werken
Linschoten-vereniging XL, dl. 4, 's-Graven-
hage 1937.
Onze kennis van dit gebied is verrijkt doordat
zich van één van de op Curasao reeds heel
lang gevestigde families de auteur N. van
Meeteren bekend maakte door zijn publikatie
in 1951 van De oude vestingwerken, forten en
batterijen op Cutagao. Het is wel jammer dat
daarin niet scherp uitkomt, wat ons van de
verdedigingswerken nog rest.
In het boekwerk De grondpolitiek in het
West-Indische Domein der Generaliteit van
de bestuursambtenaar G. van Grol wordt in
dl. II, uitgegeven te 's-Gravenhage 1942, ook
de rechtstoestand van het grondbezit behan
deld. Grols boek geeft ons een helder beeld
van de ontwikkeling op het eiland van de 17e
tot de 19e eeuw. Misschien is bij de samen
stelling van zijn studie wel één van zijn bron
nen geweest De Nederlanders op de West-
Indische eilanden van H. J. Hamelberg, een
archivaris die de stoot gaf tot de oprichting
van het Geschiedkundig en Volkenkundig
Genootschap in de West. Hamelberg's histo
risch onderzoek verscheen ca. 60 jaar ge
leden.
Curasao had als marine- en handelscentrum
eens een dominerende betekenis.
Eén van de projecten der verdedigingswerken, het z.g. Plan Generaal G. A. van Burmania 1751, dat eerst na 1825
in uitvoering kwam. Kwartiermeester-generaal en wiskundige G. A. van Burmania was één van de voornaamste
raadslieden van Prins Willem IV (16971759). Hij liep vooruit op de plannen van 1825 en later. Van hem
bestaan verscheidene ontwerpen. Krayenhoffs plannen sloten hierop aan, zij het dan met vele wijzigingen.
