op 21 juni opgenomen en één op 21 december,
geven een verplaatsing van de te meten ster
te zien t.o.v. de ver weg staande sterren. Deze
metingen, die met een micromeettoestel ver
richt worden, laten met een speciale meet
techniek afwijkingen beoordelen van 0,0005
mm op het negatief. De halve tophoek in een
driehoek tussen de dichtstbijzijnde ster en de
aarde op 21 juni en 21 december bedraagt
0,75, overeenkomend met een afstand van
3Yi lichtjaar. Bij afstanden boven 500 licht
jaar wordt de tophoek te klein om met enige
mate van zekerheid gemeten te kunnen wor
den. Voor deze grote afstanden gebruikt men
statistische en fysische methoden.
Door de uitbreiding van de stad Leiden in
zuidelijke en zuid-westelijke richting en de
daarmee gepaard gaande avondlijke verlich
ting zijn de waarnemingsmogelijkheden thans
sterk beperkt.
De belangrijkste waarnemingen komen van
het Leidse waarnemingsstation te Hartebeest-
poortdam in Zuid-Afrika en ook van andere
sterrenwachten in en buiten Europa.
In de sterrenkunde werd steeds gebruik ge
maakt van de lichtgolven die door de hemel
lichamen worden uitgezonden.
Er worden echter ook niet-zichtbare golven
uitgezonden. De radio-astronomie heeft het
mogelijk gemaakt deze radiogolven op te
vangen en o.a. de 21,1 cm golven van water
stofgas, in de koude ruimte tussen de sterren.
De „Stichting Radiostraling van Zon en
Melkweg" heeft voor dit onderzoek sinds
1956 in Dwingelo een radio-sterrenkijker in
gebruik. Het bereik van deze radio-telescoop
is zeer groot, en zo heeft men kunnen vast
stellen, dat ons melkwegstelsel sterk doet
denken aan een spiraalvormig sterrenstelsel,
zoals er reeds vele bekend zijn in de kosmi
sche ruimte.
Om de „kijkmogelijkheden" nog aanzienlijk
te verbeteren wordt er thans gewerkt aan een
gigantische kruis-antenne van 5 kilometer
lengte.
In Leiden werken astronomen en technici uit
allerlei landen aan dit project. Het is hart
verwarmend te zien, wat sterrenkundigen van
de hele wereld door internationale samen
werking weten te bereiken.
Met ingang van de uitgave 1960 zijn de bekende
..Nautical Almanac" en de „American Ephemeris" ge
combineerd uitgegeven onder deze titel.
De foto's bij dit artikel zijn uit het archief van de
Sterrewacht te Leiden.
