uit 3 grote groepen, n.l. de Opnemingsdienst,
de Reproduktiedienst en de Bedrijfsdienst.
Onder de Opnemingsdienst ressorteren 3 af
delingen, te weten
1. Landmeetkundige afdeling met toegevoeg
de afdelingen: Ned. Nieuw-Guinea en
Planimetrie.
2. Topografische afdeling.
3. Cartografische afdeling.
Deze afdelingen, met een totale sterkte van
ongeveer 125 personen, hebben onder leiding
van het Hoofd van de Opnemingsdienst (geo
detisch ingenieur) tot taak de grondslag te
leggen voor de topografische kaart en deze
uit te werken tot de definitieve tekenstukken
in verschillende schalen.
Na deze inleiding komen we toe aan de eigen
lijke werkzaamheden van de Landmeetkun
dige afdeling, waar de basiskaarten vervaar
digd worden. De basiskaart is een gravure.
Het terrein dat hierop gekaarteerd wordt is
621/2 km* groot, hetgeen 1/16 deel is van het
gebied, dat een stafblad 1:50.000 beslaat.
Deze gravure wordt uitgevoerd op schaal
1:12.500, die na vergroting direct geschikt is
voor de uitgave van een kaartblad 1:10.000.
Twee gravures 1:12.500 vormen samen het
gebied, dat op een kaart 1:25.000 voorkomt.
Verder komt het blad 1:50.000 tot stand door
vier kaarten 1:25.000 te combineren, uiteraard
na verkleining en generalisatie. De uitgave
van de kaart 1:100.000 komt op haar beurt
tot stand door samenvoeging van 4 kaart-
bladen 1:50.000.
Alle genoemde kaartwerken zijn uitgevoerd
in de stereografische projectie. De overige
uitgaven zijn in een andere projectie opge
zet en wel de kaart 1:250.000 in de universal
transverse mercator (U.T.M.) projectie en de
kaart 1:500.000 in een lambertprojectie met
als standaardparallellen 52°40' en 55°20'N.B.
Van de kaart 1:250.000 zal ook een civiele
uitgave verschijnen.
Daar alle topografische kaarten de lucht
foto's als basis voor de grondslag hebben, is
het duidelijk dat de Landmeetkundige afde
ling niet alleen de terrestrische landmeetkun
de beoefent, maar tevens de fotogrammetrie
in zeer ruime mate toepast. Voor dit doel
heeft de afdeling de beschikking over 2 ste-
reokaarteerapparaten, n.l. een Wild A8- en
een Wild A6-autograaf, verder een Wild
radiaal-triangulator RTl en een Zeiss ont-
schrankingstoestel S.E.G. V. Het overige in
strumentarium bestaat uit 2 precisie-coördina-
tografen van de firma Haag-Streit, beide uit
gerust met een lichtbak en een tafelblad
waarop een tekeningdrager kan worden aan
gezogen, een Zeiss radiaalsecator, een Zeiss
stereotop, een Omnigraaf en nog een ont-
schranker „De Koningh". Een oudere Zeiss
radiaaltriangulator is in gebruik voor paspunt-
overdracht en het inprikken van de paspunten
in de negatieven.
Het rekenwerk wordt uitgevoerd m.b.v. en
kele- en coördinaten-Brunsviga-rekenmachi-
nes, een volledig automatisch, elektrische
rekenmachine, merk Friden, en een enkele
maal elektronisch.
Voor het fotografische werk heeft de Land
meetkundige afdeling tevens de beschikking
over 2 ontschrankingsmachines, die elk via
een lichtsluis verbonden zijn met een donkere
kamer.
Hoe komt nu uit de luchtfoto's een kaart tot
stand? Voor sommigen zal het antwoord niets
nieuws opleveren, maar anderen zullen wel
licht door dit artikel hun inzicht in de tot
standkoming van de topografische kaart kun
nen vergroten.
Zoals reeds gezegd, vormt de luchtopname
de grondslag voor de topografische kaarten.
178
De graveerinrichting van de coördinatograaf Haag-
Streit. Gravure van een 4 cm ruitennet.
