4^
punt van de veelhoek moet met dezelfde
nauwkeurigheid bepaald worden.
Geef aan hoe de metingen uitgevoerd kunnen
worden, aannemende dat géén gedwongen
centrering wordt toegepast en géén meetveer-
meting mogelijk is, doch alle hoekmeetinstru-
menten en indirecte afstandsmeters ter be
schikking zijn.
4. Bij welke metingen (hieronder géén astro
nomische bedoeld) moet rekening worden ge
houden met refractie, en hoe kan men de in
vloed daarvan zo goed mogelijk uitschakelen?
Fotogramme trie Tijd: 100 minuten
De tussen aanhalingstekens vermelde tekst
is genomen uit de door H. Meyer, Ing. ge
houden voordracht ,,van foto tot kaart" op
het N.G.L.-congres te Delft op 13-10-1961.
,,De techniek der luchtkaartering heeft ten
doel, de verschillen tussen foto en kaart te
elimineren, of m.a.w. om de centrale projec
tie om te werken tot een parallelprojectie. Het
is algemeen gebruikelijk om hierbij twee ge
vallen te onderscheiden en wel:
We hebben te maken met vlak en horizon
taal terrein of met geaccidenteerd terrein.
Als het nu eens mogelijk was om in het eerst
genoemde geval een luchtfoto te maken met
een zuiver verticaal staande opname-as, zou
er, behoudens de schaal, verder geen verschil
bestaan tussen de foto en de kaart. Met een
eenvoudig vergrotingstoestel zouden we een
foto op de gewenste kaartschaal kunnen ver
vaardigen.
Een zuiver verticale opname-as kan wel be
naderd worden, maar in de regel zal er toch
altijd wel een afwijking zijn. Nu is de situatie
van het terrein niet meer gelijkvormig met de
fotografische afbeelding daarvan."
Opmerking. Het verschil tussen de ligging
van een punt op de hellende foto van vlak en
horizontaal terrein en het corresponderende
punt op de verticale foto, wanneer men deze
met dezelfde camera in hetzelfde opnamecen
trum had opgenomen, kan worden gedemon
streerd door een grafische constructie, waar
bij men de snijlijn van beide fotovlakken laat
samenvallen.
a. Vragen: Neem een punt p aan op de hel
lende foto en formeer en beschrijf de con
structie van het corresponderende punt p'
op de bedoelde verticale foto. Vermeld
de eigenschappen waarop deze con
structie berust. Leid voorts uit deze con
structie af de formule voor de cartografi
sche fout der hellende foto:
s2 cos q> sin i
f s cos <p sin i
Hoe komt het, dat deze fout reeds bij ge
ringe helling praktisch merkbaar is; waar
is zij maximaal, en waar is zij 0?
„Het elimineren van de ontstane verschillen
ten gevolge van de helling van de opname-
as geschiedt in de z.g. ontschranker, ook vaak
onthoeker genoemd. Hiervan zijn in de loop
der tijden zeer vele soorten en vormen gecon
strueerd. Alle bestaan ze echter uit een pro
jector, met behulp waarvan men de luchtfoto,
die in de projector kan worden gelegd, op
het tekenvlak kan projecteren. Het instru
ment is verder zo gebouwd, dat de foto in de
projector t.o.v. het tekenvlak een dusdanige
stand kan innemen, dat de projecties van vier
punten van de foto precies samenvallen met
de op het tekenvlak aangegeven plaats van
deze punten.
Legt men op het tekenvlak een stuk fotogra
fisch papier, dan verkrijgt men op deze wijze
een fotobeeld, dat weer dezelfde meetkundi
ge eigenschappen heeft als de centrale pro
jectie op een horizontaal vlak, dus als een
kaart van het terrein.
273
„m2 (n2 1) (n2 3)
Form.: q' s2^~.
A s 7
