350
Tijdschrift der Nederlands Heidemaatschap
pij 1962-7/8. Hierin is het tweede en laatste
deel opgenomen van het artikel Het Delta
plan en de Waterhuishouding van Groningen
door Dr. ir. F. P. Mesu.
1962-9. In de kroniek van de maand lezen
we dat de directie van Oostelijk-Flevoland
onlangs de aanmelding voor de uitgifte van
200 nieuwe bedrijven heeft opengesteld. Daar
zouden zich ongeveer 3250 gegadigden voor
gemeld hebben. En in andere delen van ons
land gaat de afvloeiing uit de landbouw
steeds verder, zodat hier en daar de bedrijfs-
opvolgers ontbreken.
N o e s t schrijft over de Visserij in de Bra
bantse Biesbosch en W. van E y c k over
Landbouwjournalisten in Zweden.
C. A. C. B.
Oude kaarten en de geschiedenis van de kop
van Noord-Holland, door J. Westenberg
(Verh. der Kon. Ned. Ak. van Wetensch., Ie
reeks, deel XXIII, no. 2) form. 18 X 26 cm.
Prijs 15,
Dit stukje historische geografie van de kop
van Noord-Holland, voornamelijk gebaseerd
op vele (bijgevoegde) kaarten, is voor ons
zeker ook belangrijk, juist om die met zorg
bijeengezochte verzameling kaarten. Het over
zicht is echter bovendien (enigszins) aange
vuld met oudheidkundige vondsten. De auteur
komt tot de conclusie, dat er in de loop der
eeuwen achter de duinkust een grote uitge
strektheid land verloren is gegaan. De zee
spiegel is gerezen, misschien ook zijn de getij-
verschillen groter geworden.
Vondsten van Fries-Bataafs aardewerk bij
Den Helder getuigen van bewoning in de
eerste eeuwen van onze jaartelling. Herhaal
delijk verdween en verscheen deze weer. Nog
van de 15e eeuwse bijzonderheden kan men
o.m. kennisnemen door de kaart van Sgroo-
ten, zoals die voorkomt op blad 14 uit de
eerste atlas van 1573 en die een 15e eeuws
kaartbeeld als basis had.
Ook de kaarten van 1540 en 1542 van Van
Deventer (Koegraspolder)van Adriaan An-
thonisz (1571), gegraveerd door Petrus Jo
hannes Nagel, werk van C, R. T. Krayen-
hoff (1800) en George Ralph Collier (1800),
de bewaard gebleven polderkaarten van de
Zijpe (van 15531600), om van minder be
kende niet te spreken, hielpen mee om de
voorstelling der ingrijpende wijzigingen in het
kaartbeeld op deze plaats te illustreren. In het
overzicht wordt ook nog melding gemaakt van
de oudst bekende handschrift-kaart in kleu
ren van Noord-Holland van Croock (1529)
met het noorden links. Het is merkwaardig
dat zoveel bekende kartografen zich met de
kop van Noord-Holland hebben bemoeid. Ook
b.v. Joost Jansz. Beeldsnijder's grote kaart
van 1575 (ook al bestaat die eerste uitgave
niet meer en zijn dus latere edities gebruikt)
wordt bij deze studie niet vergeten.
Door deze bewerking van een stuk historie is
opnieuw gebleken wat een schat van wetens
waardigheden er ligt opgetast in kaarten-
archieven van Bodel Nijenhuis in de Leidse
Universiteit, het Algemeen Rijksarchief, het
Rijksarchief van Noord-Holland en zovele
andere.
Wij hopen dat in onze kringen (waar toch
ook op kartografisch gebied verschillende
enthousiaste werkers zitten) aan de hand van
het overvloedig voorhanden kartografisch ma
teriaal meer dergelijke onderzoekingen in het
licht zullen worden gegeven. Het is een uit
gebreid en een dankbaar studiegebied, waar
bij de uitstekende publikatie van Dr. Ir. C.
Koeman „Collections of maps and atlases in
the Netherlands", uitg. E. J. Brill 1961, ons
kan dienen als een bijna onmisbare gids in de
doolhof. Wij bevelen lezing van Westen-
berg's verhandeling ten zeerste aan.
W. K.
Der Vermessungstechniker 1962-7. In deze
aflevering is het leerprogramma opgenomen
van de in dit najaar startende opleiding voor
technicien-géomètre aan de Hogere Techni
sche School te Lausanne.
1962-8. De verschijning wordt gemeld van
nieuwe voorschriften voor het afwerken van
kaarten. Voorts wordt er aandacht besteed
aan een bespreking door P. S. T(eeling) van
een verzuchting over de Gon en de Deci-
milligraad in de Vermessungstechnische
Rundschau (Geodesia, jrg. 1960, blz. 201).
1962-9. In Zwitserland is ook herbebossings
plicht. Daarover wordt geschreven in Erhaltet
den Waid! Over de bestemming van de grond
in uitbreidingsplannen en de dwang die hier
bij een zich uitbreidend bedrijf kan uitoefenen
is de aanleiding voor de bijdrage Der grösste
Steuerzahler wollte nicht! Voorts is opgeno
men Zur Geschichte des Papiers.
1962-10. Deze aflevering begint met Alar-
mierende Steigerung der Bodenpreisewaar-
