rechtlezend af aan het papier.
Bij de directe methode worden de zgn. snel
persen gebruikt en bij de indirecte methode de
offsetpersen.
De steendruk (de eerste vlakdruk) wordt
weinig meer toegepast.
Alvorens nu de zinkdruksnelpers te behande
len, moet eerst de plaatvervaardiging eens
nader worden beschouwd. De zinkplaat is een
vlakke plaat. Hij wordt als volgt vervaardigd.
Eerst wordt de plaat gereinigd door hem vóór
te slijpen. Hierna wordt hij gegreind of ge-
kornd in de greinmachine, d.w.z. de plaat
wordt in een bak gelegd en bedekt met glazen
of porseleinen knikkers. Vervolgens wordt de
bak door een motor in een schommelende be
weging gebracht; tengevolge hiervan rollen de
knikkers heen en weer over de plaat en wordt
deze door toevoeging van water en een slijp-
poeder geslepen. Het greinen is noodzakelijk
voor de houdbaarheid van het beeld en het
opnemen van vocht.
Na het greinen wordt de plaat goed schoon
gemaakt en in het slingerapparaat geplaatst
om er een gevoelige laag op aan te brengen.
Is dit geschied dan wordt de plaat met het
transparante origineel in het vacuümraam ge
legd (laag op laag) en het beeld van de teke
ning door belichting op de plaat gekopieerd.
Na ontwikkeling blijkt dat de niet-belichte ge
deelten open zijn en dus het zink weer zicht
baar is geworden. De belichte gedeelten van
de laag zijn echter nog in verharde toestand
op de plaat aanwezig. Nu volgt het diepetsen.
Hierdoor wordt het zink in de open gedeelten
(het kaartbeeld) iets aangetast. Nadat de
plaat is gedroogd wordt een laklaag en onmid
dellijk daaropvolgend een verflaag aange
bracht. Daarna wordt de plaat gewassen
waardoor de verharde laag verdwijnt en om
dat de verflaag in de open gedeelten blijft
staan is nu het beeld zichtbaar op de plaat
gekomen. Tenslotte wordt door het nu vrij
gekomen zink nog een weinig te etsen, het
beeld iets hoger gelegd. Hierna is de plaat ge
reed voor de drukpers. Er zijn echter nog vele
andere en ook meer moderne methoden
van plaatvervaardiging. Het valt echter buiten
de opzet van deze beschouwing deze alle te
behandelen.
Er is reeds opgemerkt dat de steendruk een
verouderde, hoewel niet geheel verlaten,
methode is. Het behoeft geen nadere toelich
ting dat de steen dezelfde functie had als de
hiervoor beschreven zinkplaat.
Ook de persen werden in de loop der jaren
steeds meer gemoderniseerd en geautomati
seerd.
De steendruksnelpers, waarbij later overigens
ook wel zink- en aluminiumplaten werden toe
gepast, was bepaald géén snelpers, vergeleken
bij de tegenwoordig in gebruik zijnde persen.
De produktie varieerde van 400 tot 600 af
drukken per uur.
376
fig. 25
Hen greinmachine
KUMSCH
