ie en civiele techniek (Mot)
163
Rede door prof. ir. A. van der Weele
uitgesproken bij de aanvaarding van het
ambt van buitengewoon hoogleraar aan
de Technische Hogeschool te Delft op
20 februari 1963.
Uit de voorgaande beschouwing kan men de
gevolgtrekking maken dat de vraag, of met
behulp van de fotogrammetrie resultaten be
reikt kunnen worden die gelijkwaardig zijn
aan die welke met de klassiek genoemde land
meetkundige methoden worden verkregen,
slechts ten dele bevestigend beantwoord kan
worden. Er zijn enige gevallen waarin voort
gezet onderzoek, dat alle facetten van de
methode omvat, nodig zal zijn om ook daarbij
deze gelijkwaardigheid te kunnen verkrijgen.
Terugkerende tot onze aanvankelijke gedach-
tengang, blijkt uit het voorgaande dat de ci-
viel-ingenieur inderdaad onverschillig kan
staan tegenover de wijze waarop de door hem
gevraagde metingen worden uitgevoerd, zo
lang de geodeet zich bij de keuze van zijn
methode voldoende rekenschap geeft van de
mogelijkheden en beperkingen die er in schui
len. Daar deze keuze bij uitstek tot zijn com
petentie behoort en hem de daarvoor nodige
kennis reeds in het huidige onderwijsprogram
ma wordt gedoceerd, blijkt de vraag waarom
in samenhang met de civiele techniek speciale
aandacht aan de fotogrammetrie moet wor
den besteed ook nu nog niet beantwoord te
zijn.
Dat niettemin dit antwoord in positieve zin
gegeven kan worden zult u inmiddels wel
vermoeden, al was het maar op grond van de
overweging dat in het tegengestelde geval de
vraagstelling weinig zinvol zou zijn en zeker
niet zou passen bij een gelegenheid als deze.
Welnu, het antwoord luidt kort samengevat
aldus: in het algemeen, en in het bijzonder in
Nederland, wordt van de mogelijkheden van
de luchtfoto als bron van informatie, in onvol
doende mate gebruik gemaakt voor de verbe
tering en versnelling van het ontwerpen en
uitvoeren van civiel-technische werken.
In de mij nog resterende tijd hoop ik u deze
stelling enigermate te kunnen toelichten.
De meest voor de hand liggende informatie
die men aan de luchtfoto kan ontlenen is van
kwalitatieve aard. Daarvoor moet deze lucht
foto slechts aan de eis voldoen dat zij, popu
lair gezegd, van goede fotografische kwaliteit
is. Een meer exacte formulering van deze eis
is al jarenlang het onderwerp van discussies
op internationale congressen en bijeenkomsten
van experts op dit terrein, zonder dat echter
veel vorderingen werden gemaakt. De toepas
sing van de aan de televisietechniek ontleende
contrast-overdrachtstheorie schijnt voor de
naaste toekomst een wezenlijke vooruitgang
in de oplossing van dit probleem te kunnen
brengen.
Wanneer men zich beperkt tot het lezen''
van de luchtfoto kan men er al een grote hoe
heelheid gegevens aan ontlenen die voor de
civiel-ingenieur van belang kunnen zijn. Door
het „lezen" uit te strekken tot „interpreteren"
kunnen deze gegevens in aanzienlijke mate
worden uitgebreid en verdiept. De gebieden
waarop zij betrekking hebben, kunnen van
zeer uiteenlopende aard zijn. Hieronder val
len zowel de geologie van het terrein als de
perceelsindeling, doch evenzeer, in willekeu
rige volgorde opgesomd, de bodemkunde, de
hydrologie, de vegetatie, de toegankelijkheid
van het terrein, de bebouwingsdichtheid, het
grondgebruik, het landschapsschoon enz. enz.
Veel van deze informatie is ook te verkrijgen
door waarnemingen ter plaatse te doen, doch
hiermee zal in het algemeen veel meer tijd ge
moeid zijn. Men moet zich wel realiseren dat
terreinbezoek nooit geheel vermeden kan wor
den, omdat de uitkomsten van de interpretatie
getoetst moeten worden ofwel omdat ten be
hoeve van deze interpretatie zgn. „sleutels"
moeten worden vastgesteld. Ongetwijfeld zal
het gebruik van luchtfoto's tot een aanzien
lijke tijdsbesparing leiden en dit te meer als
de ingenieur zich weet te verzekeren van de
hulp van, op het betrokken vakgebied deskun
dige, medewerkers.
Voor het overzichtelijk registreren van de uit
komsten van de interpretatie lean van be
staande kaarten gebruik gemaakt worden
doch als deze ontbreken kan men uit de lucht
foto's nieuwe kaarten samenstellen. In vele
gevallen kan het voordeel hebben deze regis-
