214
Het rapport van de Staatscommissie 1906 is
eveneens slechts een sieraad voor de boeken
kast geworden.
Het is dus duidelijk dat onmiddellijk na de
pioniersfase van 1812 tot 1831 de verstarring
is ingetreden. Van het élan waarmee indertijd
de grond werd tenaamgesteld is niets meer
over; lijdelijkheid is thans de regel. Er be
staan nog steeds ongenummerde grondstuk
ken in ons land (wegen, water), die omdat zij
onbelastbaar èn in de dode hand zijn zowel
fiscaal als privaatzakelijk nooit een rol spelen,
tenzij de eigenaar een akte van dading zou
inleveren. Wanneer evenwel de Staat, Finan
ciën Domeinen een werkhaven aan een ge
meente verkoopt uit een ongenummerd rivier
perceel, dan wordt de haven genummerd en
te naam gesteld; de rivier blijft ongenum
merd hoewel hij zichtbaar eigendom van de
Staat is. Men schrikt er blijkbaar voor terug
om zonder „aanleiding voor de meting" iets te
naam te stellen, zo bang is men om zich aan
koud water te branden. Op deze wijze voort
gaand zullen nog eens honderd jaar van „bij
houding" er niet in slagen alle ongenummerd
weg te werken en blijft het kadaster falen in
zijn taak zoals omschreven in art. 1 Instructie
Kadaster.
Ook op ander gebied ontbreekt het ons land
niet aan kenners maar aan kunners. In 1812
werden in een enorm tempo de meer dan dui
zend gemeenten van Nederland geformeerd
en hun gemeentegrenzen vastgesteld. Mo
menteel zijn de honderd deskundigen (plano
logen, sociologen, demografen, raadsleden
enz.) er na 10 jaar beraadslagen nog niet in
geslaagd een gemeentesgewijze indeling van
het eiland Walcheren vast te stellen, wat een
aanfluiting is voor de efficiency die men ook
in de bureaucratie moet betrachten, want
straks moeten alle kadastrale plans en leg
gers die de Ruilverkaveling Walcheren heeft
opgeleverd weer aan de gewijzigde indeling
worden aangepast.
In hoeverre in de huidige toestand wijziging
zal komen tengevolge van het door de Staats
commissie Prinsen uit te brengen rapport over
de maatschappelijke functie van het kadaster
kunnen we thans nog niet overzien. Reden
waarom op de opdracht aan deze commissie
hier niet nader is ingegaan. Wanneer te zijner
tijd deze met haar rapport gereed is en de
inhoud gepubliceerd, hopen wij hierop nader
terug te komen.
Andere landen
In bijna alle beschaafde landen bestaat een
vorm van overheidsadministratie op de grond
eigendom en hierin laten zich vier typen on
derscheiden. Het kadaster is niet-fiscaal en
niet-juridisch in Engeland; alleen fiscaal in
Frankrijk; alleen juridisch in Zwitserland;
fiscaal èn juridisch in Duitsland.
In Engeland moet de koper van onroerend
goed zich door een uitputtend onderzoek van
alle akten, testamenten, huwelijksvoorwaar
den, boedelscheidingen, vonnissen en andere
documenten van de wettigheid van het eigen
domsrecht vergewissen. Daar verjaring van
grond niet mogelijk is strekt dit onderzoek
zich in theorie tot in het oneindige uit -in
de praktijk beperkt men zich tot 50 a 100
jaar. Met dit onderzoek, dat maanden kan
duren, belasten zich geroutineerde particuliere
detective)bureaus. Men verbaast zich in
Engeland erover dat het (zoals o.a. in Duits
land) mogelijk is om without professional
help de grondeigenaar in een register op te
slaan. Daar de percelen ook niet van over
heidswege genummerd en berekend zijn be
helpt men zich met omschrijvingen als: een
heideveld liggend in de gemeente A, in het
Graafschap B en meer nauwkeurig aangeduid
door nummers en kleuren op bijgevoegde te
kening. Het is gebruikelijk om aparte clau
sules op te nemen vanwege het risico van
misdescriptions. Iemand moest zonder ver
goeding land accepteren dat 36 acres groot
was (omschreven als ongeveer 41 acres)
maar niet een boerderij omschreven als „349
acres of daaromtrent" doch die slechts 239
acres groot bleek te zijn. De drie kadaster
kantoren die Engeland rijk is volstaan vrij
wel met het bijhouden van de stafkaarten.
Verloren gegane grenzen kunnen slechts met
een nauwkeurigheid van 1 voet 6 inches (voor
berggebieden is de marge nog meer) ge
reconstrueerd worden.
In Amerika verrichten verzekeringsmaat
schappijen het eigendomsonderzoek. Hierbij
wordt een premie in rekening gebracht ter
dekking van het risico van vergissingen. De
koper krijgt nl. vergoeding van gemaakte
kosten indien een derde een beter recht be
wijst.
In Engeland en Amerika is overschrijving
niet nodig voor de geldigheid van de titel.
De registratie vindt in het algemeen wel op
vrijwillige basis plaats omdat de titel dan
prevaleert boven een niet-geregistreerde. Ab
solute zekerheid wordt in dit stelsel echter
nooit verkregen: Te allen tijde kan een derde
verschijnen die de eigenaar uit zijn recht ont-
