215
zet, hem een grondrente oplegt, het recht van
overpad claimt enz.
Australië is het enige Angelsaksische land
met een positieve grondboekhouding, het zgn.
Torrensstelsel. De Nederlandse Ingenieur-
Verificateur van het Kadaster Boer heeft dit
zelfs rond 1900 voor ons land aanbevolen. De
titels van verkrijging worden hierbij, evenals
bij het Duitse Grondboek, onaantastbaar door
de registrering. Overigens kent ook Australië
een verzekeringsfonds (bijeengebracht door
de kopers die een halfpenny per pond Sterling
betalen) dat bestemd is om onverhaalbare
schade, geleden door een foutieve inschrij
ving te vergoeden. Dit fonds was 100.000
groot voordat er 2.700 door werd uitge
keerd.
In Frankrijk vindt overschrijving ten kadaster
plaats op basis van vrijwilligheid, ten over
vloede, en slechts bij giften en verkopingen
onder levenden. Art. 711 van de Code Civil
bepaalt n.l. De eigendom van goederen ver
krijgt men en draagt men over door middel
van de overeenkomst en door erfopvolging.
De verplichting om te leveren is dus al vol
maakt door de eenvoudige wilsovereenstem
ming der contracterende partijen (bij ons de
zgn. obligatoire overeenkomst). Zij maakt de
verkrijger eigenaar, ook wanneer de corpo
rele levering nog niet heeft plaats gevonden.
Het gevolg is, dat het kadaster niet in staat
is het eigendomsbewijs van onroerend goed
te leveren. In geval van erfopvolging enz.
wordt eenvoudig de verschijnende bezitter in
geschreven. Bij titelonderzoek moeten de par
tijen dan ook altijd terugzoeken tot de oor
sprong van de eigendom.
Dit recht heeft ook in ons land gegolden zo
lang de Code er wet was, maar zoals we
zagen werd reeds in het Ontwerp B.W. van
1820 ervan afgeweken.
Het Zwitserse B.W. gaat uit van de fictie dat
iedere grondboekinschrijving algemeen be
kend is en deze heeft daardoor een constitu
tieve betekenis. Door de vaststelling van de
meting wordt ook het grondboekplan tot
openbare oorkonde. Het Burgerlijk Wetboek
(van 1907) bepaalt: De grenzen tussen de
percelen worden bepaald door de kaarten èn
de grenskenmerken op het terrein. Als er ver
schil bestaat tussen de grenzen op de kaart
en die op het terrein, worden de eerste geacht
het nauwkeurigst te zijn (art. 668). Deze wet
telijke regeling heeft indertijd tot gevolg ge
had dat grote gebieden moesten worden her
meten teneinde deze positieve formulering in
de praktijk waar te kunnen maken. Sinds
dien geldt de kaart als beter dan het terrein
(idealisme) aangezien dit van nature ver
anderlijk is en de kaart niet. Een en ander
heeft tot gevolg dat de te goeder trouw ver
krijger kan verlangen dat de grenstekens con
form de plangrenzen verzet worden. De
grensuitzetting heeft kracht van recht, be
halve wanneer binnen 20 dagen één der be
trokkenen bij de rechter een klacht erover in
dient. De aanspraak op verbetering van het
plan is evenwel in het algemeen niet ont
vankelijk omdat de eventuele onjuistheid er
van door de te goeder trouwe verkrijging ge
heeld is.
Voor degenen die in ons land rechtskracht
aan de plans willen verlenen is hier een mo
gelijke weg daartoe (de wettelijke weg) ge
wezen.
Bij grondtransacties in Duitsland is de gang
van zaken als volgt: De partijen komen sa
men voor de grondboekambtenaar (-rechter),
geven mondeling uiting aan hun wederzijdse
overeenstemming en vragen inschrijving van
de akte van overdracht. De grondboek
beambte onderzoekt dan 1. of de partijen de
personen zijn voor wie ze zich uitgeven; 2.
of vervreemder als eigenaar in het grondboek
staat aangegeven: 3. of de aangeboden stuk
ken de vereiste vorm bezitten en 4. de Ge-
schaftsfahigkeit en Erwerbsfahigkeit der
partijen zoals leeftijd, staat, curatele, huwe
lijkse voorwaarden enz. De inschrijving is
verplicht (Buchungszwang) en zonder deze
wordt de eigendom niet verkregen. Terwille
van de rechtszekerheid is overdracht onder
voorwaarde of tijdsbepaling verboden en ver
jaring uitgesloten. Het resultaat is een re
gister dat met positiviteit de rechten op de
grond weergeeft: Ausserhalb des Grund-
buchs und neben demselben darf es kein
Eigentum geben. De overheid vrijwaart de
kopers die op het grondboek hebben ver
trouwd tegen alle strijdige aanspraken van
derden. Iemand die ten onrechte ingeschreven
zou zijn is daardoor nog geen eigenaar, maar
zodra een derde te goeder trouw van hem
koopt verkrijgt deze een onaantastbaar recht.
Voor vergissingen gemaakt bij het uitreiken
van certificaten van eigendom is de ambte
naar persoonlijk aansprakelijk. Is de dader
niet achterhaalbaar dan betaalt de staat de
schade. In het verleden is het wel voorgeko
men dat de ambtenaren, bang voor hun ver
antwoordelijkheid, het publiek talloze moei-
