samenvatting
van de
te houden
inleidingen
Korte
258
Prof. A. Kruidhof
De historische ontwikkeling van de indirecte
afstandmeting
Het principe, de constructie en het gebruik
van instrumenten voor indirecte afstandme
ting is reeds eeuwen oud.
Combinatie van de lengtemeting met rich
tingmeting, dus het meten volgens de pool-
coördinatenmethode werd in Engeland reeds
in 1778 toegepast.
De verdere ontwikkeling vertoont het stre
ven naar een zo groot mogelijke nauwkeurig
heid met zo weinig mogelijk moeite. We zien
achtereenvolgens de volgende stappen:
De afleesnauwkeurigheid op de baak wordt
opgevoerd door fijnere baakverdelingen aan
te brengen.
De invloed van de refractie wordt zo veel
mogelijk uitgeschakeld door de baak hori
zontaal te plaatsen.
De parallax bij het aflezen der baak wordt
opgeheven door toepassing van dubbelbeeld
tachymetrie.
De aflezing wordt vergemakkelijkt door het
gebruik van een planparallelle glasplaat.
Daarnaast zien we dat de reductie van de
onder een helling gemeten lengte tot de
horizontale lengte met behulp van diagram
men geautomatiseerd kan worden, terwijl dan
naast de horizontale afstand ook het hoogte
verschil kan worden afgelezen. Bij de dubbel
beeld instrumenten wordt met behulp van het
prisma van Boscovich de horizontale afstand
verkregen.
Men tracht de persoonlijke fout bij de af
lezing, de fout tengevolge van de deviatie-
verandering van het prisma en die veroor
zaakt door de vertekening van het lenzenstel
sel, op te heffen door gebruik van een rhom-
boëderprisma.
Naast de methode van de vaste parallactische
hoek en veranderlijke basis, moet genoemd
worden die van de vaste basis en te meten
veranderlijke tophoek.
Tot de indirecte lengtemeting moet ook wor
den gerekend de elektroöptische en de elek
tronische lengtemeting.
In hoeverre de indirecte lengtemeting ratio
neel is hangt van vele factoren af, zoals de
aard van het terrein, de puntdichtheid, mo
gelijke combinatie van veelhoeks- en detail
meting, de uitwerkingsmogelijkheden, vooral