325 Deze methode heeft een goede ontvangst ge had, vooral omdat het mogelijk is door het inschakelen van hulpbases een gunstige fou- tenvoortplanting te verkrijgen. Men heeft de nauwkeurigheid, ook voor lange afstanden vrijwel in de hand, zodat 110 4 1 cm/100 m) zeker te halen is. Bovendien is deze methode zeer rationeel, zo als u vandaag nog zult horen. Baak in standplaats Uit de 4 mogelijkheden: vaste of veranderlijke baak in begin of eindpunt bespraken we er twee. Een derde moet nog genoemd worden: de veranderlijke baak in het beginpunt. Ik noem als voorbeelden de teletop van Zeiss en de Breithaupt Berroth-afstandmeter Todis. Deze instrumenten hebben het voordeel dat het eindpunt niet bereikbaar behoeft te zijn. De nauwkeurigheid is echter beperkt. Deze was gebaseerd op het principe volgens welk Frizeau uit een bekende afstand de lichtsnelheid bepaalde. Deze snelheid bekend zijnde kan men omge keerd volgens dit principe de afstand bepa len. Wat met lichtgolven mogelijk is kan ook met radiogolven. En zo ontstond in Zuid-Afrika in 1954 door het teamwork van Wadley, Teyer en Huwitt de elektronische afstandmeter: de Telluro- meter. Later werd deze gevolgd door de Elec- trotape en de Distomat. De nauwkeurigheid van al deze instrumenten vooral op grotere afstanden, bijv. 25 km, is fa belachtig. Deze is van de orde van 110 G 2,5 cm 5 cm/25 km). Het meten van kortere af standen is aanmerkelijk onnauwkeuriger, bijv. 1 km, 3.105 (3 cm/1 km) of op 100 m, 2.10-i (2 cm/100 m). De instrumenten zijn nogal kostbaar maar mis- We zijn met de ontwikkelingsgeschiedenis van de indirecte afstandmeting in een periode aangekomen waar de techniek zulke enorme vorderingen heeft gemaakt dat het niet te ver wonderen is dat deze technische geest zich op geheel nieuwe wijze met de afstandmeting is gaan bezighouden. De Zweed Bergstrand ontwikkelde in 1948 een elektroöptische afstandmeter. De Geodi- meter. schien ook daarom veel gebruikt, want wat duur is is dierbaar. Efficiency der indirecte afstandmeting In dit historische overzicht is vooral gespro ken over de ontwikkeling tot grotere nauw keurigheid en tot elegantere, meer efficiënte instrumenten en meetmethoden. Wdt de elegantie betreft is de indirecte af standmeting de meerdere van de meetband meting. KnKole laoting Metiïig in dele» Meting: wet; bulpbaais Meting niet twee hulpbases Elektroöptische en elektronische afstandmeting

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1963 | | pagina 13