47
kopergravure te vervaardigen voor de uit
voering van welke opdracht hij zich in 1584
naar Beveren begaf durfde hij daar toch
niet te blijven. Ook hij moest vluchten en ver
trok naar Londen, om aan de vervolgingen te
ontkomen.
In Londen verwierf hij voldoende fondsen om
de dochter (Colette) van zijn overleden pa
troon te kunnen trouwen.
Omstreeks 1585 vond hij er werk bij de geo
grafen Richard Hakluyt en Edward Wright.
Hij graveerde en drukte daar o.m. een kleine
wereldkaart op koper, besloten in een cirkel
van nauwelijks 9 cm diameter met de titel:
Typus orbes terrarum. Het is een zeldzaam
werkstuk. In het kader staat: Jehova Do-
mine noster, qvam admirabile est nomen
tuam in universa Terrae. Wij vinden het als
bijdrage in het Album Amicorum van zijn neef
Petrus, die leefde van 1578—1628. De daar
onder door J. H. eigenhandig geschreven op
dracht is kostbaar en kan goede diensten be
wijzen bij het onderzoek naar ongesigneerd
werk.
Indien hij vóór 1584 graveerwerk of karto-
grafisch werk heeft afgeleverd, dan is daarvan
bij ons niets bekend. Zijn naam komt voor de
eerste maal voor op Engelse werkstukken, nl.
op drie kaarten in de Mariners Mirrour van
1588, de Engelse uitgave van Lucas Jansz.
Waghenaers Spieghel der Zeevaerdt, die wij
al eerder noemden. Zijn kennis van het Engels
werd verschillende malen benut, o.a. in 1609,
toen hij als tolk optrad bij de overeenkomst
die gesloten werd tussen Henri Hudson en de
Heeren van de O.I.C. en waarvan de beroem
de tocht van Hudson naar Noord-Amerika het
gevolg was.
Evenals Dürer vóór hem, interesseerde ook
Hondius zich voor het schrift. Hij gaf in 1594
een samenvatting uit van (toen) moderne
schriftmodellen. Onder de calligrafische bij
dragen is er ook één opgenomen van zijn artis
tieke zuster Jacomijne. Het boekje heet: Thea-
trum artis scribendi, varia summarum nostri
seculi artificiam exemplaria complectens no-
vem diversis lenguis exarata; het berust in de
Bibliothèque Royale de Belgique. Afdrukken
van zijn weinig bekende handschrift zijn
o.m. te vinden in de catalogus van de Am
sterdamse tentoonstelling Jodocus Hondius,
samengesteld door H. A. J. Janssen en in ,,De
Wackere Hondt. Leven en werken van de
kartograaf J. H.geschreven door een leven
de nazaat, Frits W. Hondius, uitgegeven door
de Vlaamse Toeristenbond te Antwerpen.
Omstreeks 1592/1593 verhuisde de familie
naar Amsterdam, waar genoeg (Zuid-)Ne
derlandse vluchtelingen vertoefden om er zich
beter thuis te voelen dan in Engeland. Dit gold
vooral voor Colette, die al lang heimwee had
naar haar eigen volk. Ook de zuster van Jo
docus, die met Pierre van den Berg (of Petrus
Montanus), een Gentenaar, getrouwd was,
hoopten zij daar aan te treffen. Montanus was
bevriend met Erasmus, die toen als rector van
het college te Amersford optrad. Behalve deze
leefde daar ook Hondius' broer Henri(cus) de
Oude, die reeds op 25-jarige leeftijd in ons
land trouwde met een rijke adellijke vrouw,
Henricus de artiest, die verscheidene gravures
maakte, maar tevens een militair werk het
licht deed zien, opgedragen aan de très-puis-
sant Prince, quatrième roi de Danemark. Ook
Plancius en Willem J. Blaeu woonden reeds
in de hoofdstad.
Jodocus Hondius vestigde zich in Amsterdam
als graveur en drukker en specialiseerde zich
op het uitgeven van geografische kaarten,
maar ook zijn portretten van Willem van
Nassau en Armand du Plessis, kardinaal de
Richelieu en andore zagen hier het licht.
Zijn uithangbord (handelsmerk) toont ons een
globe, vastgehouden door de „wakkere hond
Het randschrift om de wereldbol luidt: ik be
schrijf, versier, laak en kies getrouwelijk.
De wereldkaart, gedrukt in Den Haag in 1595,
maar waarschijnlijk reeds tijdens zijn verblijf
in Engeland vervaardigd, is een interessant
voorbeeld van zijn werk uit deze eerste pe
riode. Het stuk illustreert o.m. de reizen van
de beroemde Francis Drake van 15771580
en van Thomas Cavendish van 15861588.
Het origineel, de z.g. Broadside Map (om de
Nederlandse beschrijving, geput uit Hakluyts
„Principal Navigations", die in een brede rand
om de kaart heen is geplakt) vertoont de
merkwaardigheid, dat Noord-Amerika gedeel
telijk op het linker halfrond en gedeeltelijk op
het rechter afgebeeld is. Deze Broadside Map
bevindt zich in de Grenville Library in het
Brits Museum. Het Maritiem Museum te Rot
terdam bezit een kopie. De lange latijnse titel
besparen wij de lezers. Naast de engelse wa
pens en de prachtige scheepsmodellen treffen
wij nog als merkwaardige voorstelling aan een
soort walvis met snavelbek e.d. Aan de kaart-
versiering zou men een apart artikel kunnen
wijden.
Het jaar 1595 leverde verschillende werkstuk
ken op. Wij denken bijv. aan enkele kaarten
met de aanduiding resp.: Iudocus Hondius fee.
