Vanzelfsprekend is er een nauwe wisselwer
king tussen deze factoren. De verlichtings-
sterkte en de gelijkmatigheid van de verlich
ting bepalen met de reflectiefactoren o.m. de
helderheidsverhoudingen in het interieur, ter
wijl de invalsrichting invloed heeft op het op
treden van b.v. glimlichten en de ligging van
schaduwen. Het zijn deze factoren, waarmee
reeds rekening moet worden gehouden vanaf
het ontwerp van de verlichtingsinstallatie.
Een goede verlichting is iets anders, is in
ieder geval méér dan een min of meer ge
slaagd arrangement van fraaie of doelmatige
armaturen.
Analyse van de oogtaak in tekenkamers
Men kan de oogtaak bij tekenwerk, in engere
zin, opvatten als het waarnemen van helder
heids- en kleurcontrasten in het platte vlak.
Bij het waarnemen van lijnen en figuren zijn
het vooral het contrast en de verlichtings
sterkte die de mate van zichtbaarheid bepa
len. In principe is de invloed van de verlich
tingssterkte dan ook essentieel, omdat teken
werk langdurige en nauwkeurige waarneming
van fijne respectievelijk zeer fijne details ver
eist, waarbij in veel gevallen het contrast
slecht moet worden genoemd. Een goede ver
lichting bij het tekenen is dus allereerst een
kwestie van kwantiteit. Het probleem wordt
echter gecompliceerd doordat in de directe
omgeving van de eigenlijke oogtaak vrijwel
altijd tekenmateriaal aanwezig is als b.v.
tekenmachine, liniaal, driehoek of b.v. een
planimeter. Het is dus nodig plastische vor
men en omtrekken van allerlei voorwerpen
waar te kunnen nemen; schaduwen en glim
lichten zijn vrijwel altijd aanwezig en kunnen
het werk soms vergemakkelijken soms ook wel
bemoeilijken. Een typisch voorbeeld daarvan
is, bij gericht licht en onjuiste invalsrichting,
160
A. Voorbeeld van een tekenkamer met gloeilampen
verlichting omstreeks 1938.
De verlichtingssterkte bedraagt slechts 150200 lux,
terwijl de totale indruk die de verlichting maakt on
rustig is. De meubels zijn te donker van kleur de
armaturen relatief helder. Door de heldere, min of meer
puntvormige lichtbronnen treden uiteraard eerder hin
derlijke spiegelingen en schaduwen op dan bij de veel
diffuser ,,TL" verlichting van vandaag.
