de brokopondodam is dicht
Op zaterdagmorgen 1 februari 1964 is de
laatste van de drie omleidtunnels in de stuw
dam te Afobaka gesloten. De eeuwenoude
waterstroom van de Surinamerivier werd hier
mee voorgoed gekeerd. Het water in het stuw
meer steeg de eerste weken ongeveer een voet
per dag, geleidelijk langzamer tot enkele dui
men, maar bereikte in twee maanden toch een
hoogte van ongeveer 9 meter. Straks zal de
waterstroom via grote turbines en generatoren
meer dan 1000 miljoen kilowattuur elektrische
energie per jaar opleveren.
Op basis van de Brokopondo-overeenkomst
werd medio 1959 met de uitvoering van het
grote stuwmeerproject begonnen. Voordat aan
de eigenlijke bouw van dam, waterkrachtwerk
en hulpdammen kon worden begonnen was er
al jarenlang voorbereidend werk verricht.
Vanuit Paranam werd naar het zuiden, dwars
door de jungle, een 75 km lange weg naar
Afobaka aangelegd. Deze weg was nodig voor
transport van personeel en materiaal en voor
aanleg en onderhoud van de hoogspannings
leiding die de energie van het waterkrachtwerk
te Afobaka naar de smelter in Paranam zal
voeren. Een ander spectaculair deel van het
voorbereidend werk was de bouw van een
225 m lange, 10 m brede stalen brug op be
tonnen pijlers, over de Surinamerivier, even
beneden de te bouwen stuwdam. Deze brug
wordt gebruikt voor het transport van bouw
materiaal naar de damgedeelten op beide
oevers. In een derde fase van de voorbereiding
verrezen te Afobaka woonkampen voor werk
nemers, voorlieden en staf, eetzalen, keukens,
een polikliniek-annex hospitaaltje, een ijs
fabriek, enorme opslagplaatsen en magazijnen,
een kantoor, een grondmechanisch laborato
rium, installaties voor het fabriceren van steen
slag, het wassen en zeven van zand, een diesel-
elektrische centrale, een compressorhuis, on
derhoudswerkplaatsen, een betonfabriek, tim
merwerkplaats, een loods voor het vlechten
van betonijzer, elektrische werkplaatsen en
wat al niet.
De bouw van de stuwdam begon in de tweede
helft van 1960. De betonnen dam is 285 m,
de sectie van aarde en stortsteen 1628 m,
samen 1913 m. De hoogte van uitlaat tot kruin
is 67 m en de grootste breedte aan de teen is
400 m.
door W. de Ridder
Behalve de hoofddam moesten nog 16 hulp
of zadeldammen gebouwd worden in de lagere
gedeelten langs de rand van het toekomstige
stuwmeer, dat met z'n oppervlakte van onge
veer 1560 km2 tot de grootste reservoirs ter
wereld zal behoren. Met de voortgang van het
werk groeide het aantal arbeiders, totdat zelfs
vele maanden lang meer dan 2300 man te Afo
baka werkten.
De Suralco de Surinaamse branche van
ALCOA (Aluminium Comp. of America)
is thans bezig in Paranam een aluinaarde
fabriek en een aluminiumsmelter te bouwen. In
de aluinaardefabriek zal de bauxiet geraffi
neerd worden tot het zuivere aluminium-
oxyde en in de aluminiumsmelter zal met be
hulp van de te Afobaka op te wekken energie
straks dat aluminiumoxyde tot ruw aluminium
gesmolten worden.
Wanneer in 1965 het stuwmeer vol zal zijn en
de centrale in werking zal treden, heeft Suri
name een moderne, geheel geïntegreerde alu-
miniumindustrie waarin uit Surinaamse
bauxiet, verwerkt tot Surinaamse aluinaarde
Surinaamse aluminium zal worden gepro
duceerd.
In het voorgaande werd een globale opsom
ming gegeven van hetgeen tot nu toe werd
bereikt en het uiteindelijke doel van dit grote
werk. De oorsprong van het Brokopondopro-
ject stamt reeds van omstreeks 1948. Eerst
nadat luchtopnamen van het binnenland waren
gemaakt, kon worden geschat hoe het water
in het meer zich zou spreiden bij afdamming
van de rivier. De kaarteringsdienst van de
K.L.M. heeft onder andere dit gehele gebied
gevlogen en in kaart gebracht t.b.v. de Suri
naamse regering. V oor paspuntbepaling, astro
nomische plaatsbepalingen en hoogtemetin
gen voor aanpassing en vlakstelling der lucht
foto's, zijn reeds omstreeks 1950 landmeters
met assistenten uit Nederland overgekomen.
Met behulp van hun gegevens werden de kaar
ten in Delft en Den Haag (K.L.M. Aero-
carto) getekend en van hoogtelijnen voorzien.
Dit was het eerste pionierswerk voor het Bro-
kopondoproject. Van de moeilijkheden van
deze voorbereidingen hoop ik enig idee te
kunnen geven.
De enige mogelijkheid om in het binnenland
door te dringen was en is thans nog per
239
