Maar aan deze bekende uitgave ging vooraf zijn Appendix (volledige titel: Appendix Theatri A. Ortelii et Atlantis G. Mercatoris continens tabulas geographicas deversarum orbis regiomum, munc primun editas cum des- criptionibus)De Appendix verscheen in 1631 met 100 kaarten -j- tekst op de keer zijde, zoals toen vaak geschiedde. Het is nu een zeer zeldzaam landkaartenboek, waarin enkele bijdragen reeds de bijvoeging van zijn zoons naam hebben (apud G. et B.). Ook dit werk kwam in verschillende edities uit. Tussen de uitgave 1631 en de atlas 1635, ge noemd: Theatrum orbis terrarum, sive atlas novus, in quo tabulae et descriptiones omnium regionum, twee delen met 207 kaarten, zijn verschillen. Een voorbeeld: wij missen in de uitgave 1631 de Tabula Russiae van Hessel Gerritsz (1614). Nog tot na 1665 verschenen herdrukken. De eveneens zeldzame onvoltooide Spaanse uit gave (bij de brand in de drukkerij in 1672 waren er slechts 10 delen gereed) kunnen wij alleen maar vermelden. Het exemplaar van de Appendix in de Prov. Bibliotheek te Middelburg bewijst, dat Blaeu in zijn voorwoord ter rechtvaardiging van zijn uitgave de Hondiussen geheel negeert, hoewel hij van hun werk gebruik maakte. Daarom is het ongunstige oordeel van H. Hondius en J. Janssonius toch nog wel wat hard, waar zij zeggen dat de Appendix „n'est autre chause qu'un ramas de cartes anciennes, changees, raccommodees ou copiees Het zegt toch wel iets, dat Hondius uit die ramas" van 1631 zeker een 40-tal kaarten overneemt! Men vindt in de onberispelijke uitvoering, het prachtige (her)graveringswerk en de uiterst keurige ornamentering maar heel moeilijk de oorspronkelijke kaarten terug. Meestal zijn ze door een gewijzigde oriëntering zowel als door de kaartschaal, de graadindeling, de grenzen van de gebieden en de wijze van voorstelling van bergen en stromen etc. sterk veranderd. Gaat men aan de hand van Wieder's studie 67 IPma RÉ, $f O H ïifcN TAX l S Nova Africae geographica et hydrographica descriptio (foto scheepvaartmuseum Amsterdam)

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1965 | | pagina 15