opc/<svef\ ya xc-xA Xd~Xa yb-ya ■<Pa)\ yc-ya\ 1 H o H0 1 311 Opgave 27 Gevraagd was allereerst de berekening van twee snelliuspunten met behulp van de hulp symbolen van Hausbrandt, zoals gepubliceerd in een artikel van de hand van D. de Vries op blz. 87 van deze jaargang. De schrijver ontving van Prof. Hausbrandt een reactie op zijn publikatie, waarin deze voorstelt de oplossing zowel voor de abscis- sen als voor de ordinaten in één tweelingfor mule te comprimeren. Uitgegaan wordt van de vorm (zie blz. 88 onderaan) 1 cotg (<pB cpA) - 1 cotg (cpc Prof. Hausbrandt vervolgt nu met Y? -*a hl h2 waarbij achtereenvolgens de laatste regels en de eerste regels van linker- en rechterlid worden weggedacht. Doet men dit, dan ver krijgt men immers de afzonderlijke formules van blz. 89: eerst die voor XP XA, daarna die voor YP YA. Bij de invulling van de waarden tussen de strepen is nog gecontroleerd of H° X H0 1 is, terwijl de coördinatenverschillen worden geverifieerd met de formules Xp-Xa -H0 (Yp-Ya) en YP-YA -H* (Xp-Xa). De heer De Vries meent niettemin met de kortere berekening, zonder de juistgenoemde partiële controles, te kunnen volstaan. Immers, direct nadat uit de gevonden ver schillen de coördinaten van P zijn bepaald, wordt het geheel volledig en afdoende gecon troleerd uit argumentverschillen, die overeen moeten stemmen met de overeenkomstige richtingsverschillen (dus ook de ingevoerde waarden voor cotg (q?B <pA) en cotg <pc <pAen het afleiden van XP en YP uit XP XA en YP YA worden zo gecontro leerd). Bij deze aanpak gebruikt men dus'maar één van de formules, die voor het grootste coör- dinatenverschil, om daarmee ook het andere coördinatenverschil af te leiden. Hierbij schrijft men de getallen h1 en h2 op, om het van de waarde H° of H0 af te laten hangen of de regel erboven, dan wel de regel eronder zal worden ingevuld. Van H° of H0 wordt dus alleen die uitgerekend, welke klei ner is dan 1 Beide werkwijzen zijn aanvaardbaar; de lezer zal persoonlijk moeten uitmaken aan welke methode hij de voorkeur geeft. Omdat de berekening van Prof. Hausbrandt het uitvoerigst is, zal voor punt 61 de uit werking worden gegeven volgens de eerst genoemde methode, te beginnen, met de Gemini-formule: XP-XA Yr-YA Ml 4. i 0,449531 1522,7243 922,1240 2,224540 1 In het klad (op een sigarettendoosje, schreef Prof. Hausbrandt) is de som der kwadraten van de getallen genoteerd van de eerste en van de laatste regel: 1,202078 en 5,948580. De verschillen zijn XP XA 1336,549 YP Ya 600,820 Controle: 1336,549 X Ho 600,820 X H0 600,820 1336,548.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1965 | | pagina 19