7
merken dat de ene gemeente het instrument
gebruikt voor het meten van veelhoeken
en hoofdmeetlijnen, terwijl de andere ge
meente het instrument voor detailmeting
en vlaktewaterpassing gebruikt.
Uit het voorgaande blijkt, dat diverse ge
meenten bij het kiezen van het voor de
metingen benodigde instrumentarium niet
altijd de meest gewenste oplossing vinden.
Daarom zal nu getracht worden globaal aan
te geven voor welke metingen de bij gemeen
ten gewoonlijk gebruikte instrumenten het
meest geschikt zijn. Voor deze classificatie
werd gebruik gemaakt van door de fabrieken
verstrekte gegevens. De theodolieten kan
men als volgt indelen:
a. Theodolieten, geschikt voor metingen die
direct aansluiten bij het net van de Rijks
driehoeksmeting: Kern DKM 2, Watts
Microptic Theodolite nr. 2, Wild T2,
Zeiss 010.
b. Theodolieten waarmede men delen van
een meetkundige grondslag goed kan be
palen: Kern DK 1, Kern DK 2, Watts
nr. 1, Wild Tl, Zeiss Theo 120.
c. Theodolieten voor eenvoudig werk:
Watts B50, Wild TO.
Voor de waterpasinstrumenten kan men
eveneens een globale indeling opstellen:
a. Instrumenten, geschikt voor nauwkeurig
heidswaterpassingen: Kern NK3, Wild
N3, Zeiss Koni 007, Zeiss Ni 004 en
Zeiss Ni 2 (bij gebruik van planparallelle
plaat)
b. Instrumenten, die geschikt zijn voor wa
terpassingen t.b.v. civieltechnische doel
einden: Kern NK1, W41d N10, Watts
Quickset level, Zeiss Koni 025, Zeiss Ni 2
(zonder planplaat).
c. Tot op zekere hoogte geschikt voor
nauwkeurigheids- en vlaktewaterpassin
gen zijn de Kern NK2 en de Wild N2.
d. Instrumenten, alleen geschikt voor zeer
eenvoudig werk: Kern GK0 en Kern
GK1
Als optische afstandmeters worden hier ge
noemd:
a. de diagramtachymeter (Fennel, Kern,
Wild, Zeiss-Jena);
b. de dradenafstandmeter (DKRV en KI
RA van Kern, Salmoiraghi)
c. de dubbelbeeldafstandmeter;
d. de 2 meter-basisbaak, welke hulpappara-
tuur kan worden gebruikt indien men
over een theodoliet met een nauwkeurige
afleesinrichting van de rand (bijv. een
Wild T2 of Tlbeschikt. Ook deze ba-
ken worden door verschillende firma's
geleverd: Zeiss-Oberkochen, Zeiss-Jena,
Wild, Watts, Kern):
e. de basisafstandmeter (BRT 006 van
Zeiss-Jena, Teletop).
De onder a, b en e genoemde instrumenten
zijn geschikt voor metingen die geen grote
nauwkeurigheid vragen.
De hier gegeven indeling is globaal en mag
daarom zeker niet alleen bepalend zijn bij het
kiezen van instrumenten.
4.2 De reken- en kaarteerinstrumenten
Wat de uitwerkingsinstrumenten betreft is
het volgende op te merken:
Vier gemeenten bezitten waarschijnlijk
in plaats van het ruitennetsjabloon een
tekenmachine; twee andere bezitten geen
speciale apparatuur om het ruitennet voor
een kaartering goed op het papier te krij
gen.
Voor het kaarteren beschikken zeven ge
meenten over een orthogonaal-coördinato-
graaf, terwijl een gemeente, die bij de
detailmeting optische afstandmeting toe
past, een poolcoördinatograaf bezit.
Acht gemeenten beschikken over een re
kenmachine. Merkwaardig is dat bij acht
andere gemeenten men wel volgens de
opgave althans voor snelliuspunten en
veelhoeken de nodige metingen verricht
met behulp van de daarvoor nodige instru
menten, echter voor de uitwerking daarvan
niet beschikt over een rekenmachine. De
overige drie gemeenten meten volgens de
verkregen gegevens geen snelliuspunten of
veelhoeken.
Het is niet uitgesloten dat een aantal diensten
zijn puntennetten laat kaarteren m.b.v. coör-
dinatografen van andere diensten (bijv. de
kadastrale dienst).
Voor de volgende soort van werkzaam
heden bij de uitwerking van de metingen
het bepalen van oppervlakten kan
worden vermeld dat zeventien gemeenten
een planimeter bezitten. Eén gemeente be
zit zowel een pool- als een schijfpoolplani-
meter, zes bezitten alleen een poolplani-
meter, zes een schijfpoolplanimeter en drie
een compensatiepoolplanimeter. Daar van
deze apparaten niet bekend is bij welke
kaartschalen zij worden gebruikt, kan hier
de geschiktheid van de instrumenten voor
hun gebruiksdoel niet worden getoetst.
Gezien de geconstateerde en in diverse ge
vallen voorkomende te losse verbanden in het
pakket uitwerkingsinstrumenten, is het wen-
