DE ELEKTRO-OPTISCHE
AFSTANDMETER EOS UIT JENA
Bij de tot nu toe bekende optisch-mecha-
nische, resp. mechanische instrumenten voor
lengtemeting, hebben zich de laatste jaren de
elektronische afstandmeters gevoegd als
nieuwste hulpmiddel der geodesie. Terwijl in
de eerstgenoemde groep zonder grote moeite
relatieve fouten van ongeveer 2,5 x 10"' (dub
belbeeld-afstandmeting) en met zeer grote in
spanning fouten van 3 x 10"7 (invardraden) te
bereiken zijn, maakt de toepassing van elek
tronische afstandmeters, met een weinig tijd
vergende meting, een relatieve fout van 2 a 4
X 10~c mogelijk. De elektronische afstand
meters bereiken daarmee een voor bijna alle
werkzaamheden in de geodesie voldoende
nauwkeurigheid. En dit met een belangrijke
besparing in werktijd.
De elektronische instrumenten hebben tot nu
toe twee basisvormen, die zich onderscheiden
door de aard van de gebruikte draaggolven.
Terwijl de z.g. radio-afstandmeters met golf
lengten van 10° tot 101cm werken, gebruikt
men bij de elektro-optische instrumenten het
zichtbare deel van het spectrum met golfleng
ten van 10"5 tot 10"'cm. Door het verschil
lend gedrag van de draaggolven ten opzichte
van invloeden van de atmosfeer en het profiel
van de te meten lengte (vorm en bedekking
van de bodem), volgen als uiterste nauwkeu
righeid van de elektromagnetische instrumen
ten [3 cm -j- (2.10"° a 10"5) s], en voor
de elektro-optische instrumenten 1 cm -f-
2.10° s). De elektromagnetische afstand
meters ondervinden echter geen invloed van
strooilicht (daglicht). Verder is de uitdoving
door nevel of regen geringer, aangezien met
het toenemen van de golflengte de uitdemping
afneemt.
Omdat het elektro-optische principe een gro
tere nauwkeurigheid en zekerheid in zich
draagt, stelde men zich bij Jenoptik Jena
GmbH ten doel een elektro-optische afstand
meter te ontwikkelen met een redelijk groot
meetbereik overdag, daar dit voor het groot
ste deel van de landmeetkundige werkzaam-
98
door Dipl.-Ing. H. Richter en Dipl.-Phys. H. Wendt, Jena
Bewerking van de voordracht, gehouden op het 3e N.G.L.-congres te Arnhem,
13 november 1965.
Afb. 1. De elektro-optische afstandmeter EOS met
reflector.