(4') (5) A A m3b3 (4") As 10" X 102 vouden m4 van de halve golflengten. De be rekening van de rest r4 volgt dan enkel met (s) <pi en (v) <p4. Uit de geschatte afstand s0 en de aanname dat s0 s (1) volgt s0 «fc m^i r, in. bi mj (even getal) en de eerste benadering s(1) A m,b4 In de tweede benadering s(2) io -f- moL is r2 }'ob2 bekend. Uit s(l) s(2) volgt m0 r, r2 mib] b„ en door afronding op het dichtstbij gelegen even getal m2. Op dezelfde wijze volgen uit s(2) s(a) s(4) r., r, mob.. m;! (even getal) (5') m4 (even getal) (5") Met m4, r4 y4b4 en b4 vindt men tenslotte s r4 mtb4 Bij gebruik van een hand- of tafelrekenma chine heeft een geoefend rekenaar ongeveer 15 minuten nodig voor deze uitwerking. Door gebruikmaking van een computer wordt de uitwerktijd aanzienlijk bekort; met de ZRA 1 duurt de uitwerking plm. 25 seconden per meting, d.w.z. tot en met de berekening van de afstand inclusief de correctie voor atmosfe rische omstandigheden. De atmosferische correctie 306,1 83639,5 273,15 t°C 760 Torr (6) kan uit een nomogram afgelezen worden als functie van de, tijdens de meting bepaalde, luchttemperatuur t en luchtdruk p. De, nog niet tot het horizontale vlak gereduceerde, afstand s' volgt uit s' s As k (k optelconstante van het instrument. (7) 3. Prestaties In 1964 werden uitgebreide proefmetingen uitgevoerd met meerdere exemplaren van de EOS. De volgende resultaten geven een idee van de verkregen uitkomsten. 3.1. Stabiliteit der frequenties De invloed van tijd en temperatuur op de ver schillende frequenties werd met een Telefun- ken precisie-frequentiemeter uitvoerig onder zocht. Als voorbeeld is in afb. 5 en 6 het ge drag voorgesteld van de, voor de restafstand en daardoor voor de nauwkeurigheid beslis sende, gebruikte frequentie f4, nadat eerst het instrument de gelegenheid had gekregen om op temperatuur te komen (bij ongeveer 20° C bedraagt de hiervoor benodigde tijd 12 mi nuten). In afb. 5 is te zien dat, wanneer de EOS eenmaal op temperatuur is, over kortere tijden gemeten, veranderingen optreden van max. ±11 Hz A 0,2. 10"°, en over lange periodes, te weten in een tijdsbestek van drie maanden, van max. 60 Hz A 1.10+ Uit afb. 6 volgt voor temperaturen binnen een be reik van —36° C tot 44° C een systematische verandering van 188 tot 440 Hz, d.w.z. van 2. 10"". Veranderingen in de luchttempera tuur van At 10° veroorzaken derhalve kleine veranderingen in de gebruikte frequen ties van ongeveer 30 Hz A 0,5. 10"°. Met nadruk zij er hier nog op gewezen dat de kris tallen die in het onderzoek betrokken waren, geen uitgezochte exemplaren waren. De ver anderingen in frequenties zijn te verwaar lozen klein. 3.2. Bereik Alle tot nu toe uitgevoerde metingen wijzen er op dat bij gebruik van één reflector met voor- zetwiggen en een normale belasting (6 V) van de gloeilamp brandduur ongeveer 100 uur bij goede atmosferische omstandig heden afstanden van 7 km overdag zeer goed te meten zijn. Wordt met overspanning ge werkt (8 V), dan kunnen afstanden tot 10 km gemeten worden. Ook voor het meten van kortere afstanden zijn geen bijzondere maat regelen noodzakelijk, zodat het bereik voor metingen overdag, bij gebruik van één reflec tor kan worden aangegeven met: 6 V 20 m A s A 7 km (overdag) 8 V 20 m A s A 10 km (overdag) De invloed van nevel, regen en zonnestraling

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1966 | | pagina 14