H.T.S.-ers
Ludolph-Van Everdingen. Uitg. J. H.
Gottmer, Haarlem).
Dit boek, dat mij trok door het ontwerp van
Rein van Looy (de afbeelding van een 18e
eeuws kompaskaart) op de omslag, beschrijft
de lotgevallen in 1741 van Vitus Bering en
zijn bemanning, op reis naar Gamaland ach
ter de Beringzee. Dit land stond volgens een
uitspraak van Louis Delisle de la Croyère uit
die tijd ,,op de kaarten en moest dus bestaan'.'
Met de twee brikken, die eigenlijk het Terra
Incognita tegemoet voeren, reisden ook mee
de joodse landmeter en kartograaf Plenischer
(blz. 10) en enkele biologen.
Het is een roman, maar met een historische
achtergrond.
Wij maken kennis met Bering, die men ge
leerden en ambtenaren op de hals heeft ge
schoven, zoals hij moppert, en naar wier kaar
ten en plannen hij zich richten moet. Hem
trekt het reisdoel niet. Hem trekken alleen zijn
noordoostelijke doorvaart en z'n onbewoonde
eilanden tussen Azië en Amerika. Hij gelooft
niet in de eerste plaats in kaarten en boeken
Bering ligt in bed. ,,Febris intermittensmop
pert de chirurgijn Berings gedachten kwa
men niet meer tot rust. Ze dwaalden af. Hij
snakte naar lucht, terwijl hij naar de kaarten
aan de muren keek die kaarten van Tar-
tarije, die Guillaume Delisle getekend had
daarop waren Azië en Amerika door een land-
brug met elkaar verbonden Die kaart van
Gerritz de Vries, daar stonden die grote eilan
den op, droomeilanden, luchtscheppingen:
Statenland, Kompagnieland, Terra de Yesco.
De kaart van de Zweed Strahlenberg
krijgsgevangene van de grote Tsaar Peter was
die heer geweest, balling in Siberië en hij had
de onzalige tijd benut om Noord- en Oost-
Azië te kartograferen. Kaarten en nog eens
kaarten! Geen van alle stemde overeen met
wat Bering gezien had
Die kaarten grijnsden hem aan. Hij zou zo
graag nog eens langs de oude weg gezeild
zijn, koers noord of noordoost, om zijn eigen
zekerheid te herwinnen Maar de instruc
ties ritselden in de kastKaarten en in
structies, flauwe geleerden-rommel
En nu uit wraak, deze reis. Het kostte
moeite de opdracht te volvoeren Allen
hadden hem gehoond, ook de drie broers
Delisle, de grote Franse aardrijkskundi
gen Toch wist hij Zij bevonden zich nu
op 43 graden noorderbreedte en 14 graden
oosterlengte van Kamtsjatka. Klopten de
kaarten, dan zou de kust van Gamaland reeds
in de afgelopen nacht verschenen moeten zijn
(in de stormnacht was de St.-Paul", de
tweede brik, verdwenen. ,,Ze zijn noordwaarts
gevaren", zo praatten muitend de brutalen
Zij geloven hun eigen kaarten niet meer)
Bering, nu komt je kans
Maar Bering nam het bericht rustig op. Ik ben
verplicht hem te zoeken, zei hij. Ditmaal houd
ik mij punt voor punt aan de instructies.
Zij vonden hun metgezellen niet. Een af
grijselijke zwerftocht over de onbekende noor
delijke zeeën, afmattende stormen, hongers
nood, scheurbuik, werd hun deel. En voort
durende ruzie over de leiding De deskun
digen aan boord stierven, de een na de an
dere Plenischer, de kartograaf, leed reeds
lang aan sneeuwblindheid. Uit wanhoop had
hij al zijn kostbare berekeningen en aanteke
ningen verbrand.
Toen het opnieuw lente werd en de hoop
herleefde, beproefde men nog eenmaal het on-
116
MINISTERIE VAN VERKEER EN WATERSTAAT
De Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat, Kanaal-
weg 3b, Delft, vraagt enige
ter plaatsing in de buitendienst als landmeetkundig
ambtenaar.
De voorkeur gaat uit naar jonge afgestudeerden van de
H.T.S., afdeling landmeten.
Salaris: afhankelijk van leeftijd en ervaring max.
ƒ1026,— per maand, exclusief 6% vakantie-uitkering.
A.O.W.-premie voor Rijksrekening. Promotiemogelijk
heid aanwezig.
Schriftelijke sollicitaties onder vac. no. 6-3642/
(in linkerbovenhoek env. en brief) zenden aan Bureau
Personeelsvoorziening en Bemiddeling van de Rijks
Psychologische Dienst, Prins Mauritslaan 1 te 's-Gra-
venhage.
Voor inlichtingen betreffende de aard der werkzaam
heden en de toekomstmogelijkheden kan men zich wen
den tot het hoofd van genoemde Dienst, telefoonnr.
01730-20980.
