Het Matenplan
171
door f. van der Zee,
technisch ambtenaar eerste klas bij de landmeetkundige afdeling
van de Dienst Openbare Werken en Volkshuisvesting te Dordrecht
De landmeetkundige afdeling van een dienst
.Openbare Werken" vormt de schakel tussen
het terrein en de diverse tekenkamers. Voor
het ontwerpen van plannen op het gebied van
stedebouw, wegenbouw, waterbouw en bouw
kunde is een kaart nodig van het terrein,
waarin het plan zal worden verwezenlijkt.
De landmeetkundige afdeling nu heeft tot
taak te zorgen voor de inventarisatie van alle
voor de ontwerper belangrijke terreingege-
vens. Deze worden hem verstrekt in de vorm
van situatiekaarten en profieltekeningen op de
schaal van zijn keuze. Heeft hij het plan in de
bestaande toestand ingetekend, dan zorgt de
landmeter weer voor het overbrengen van dit
plan naar het terrein.
De werkzaamheden bestaan dan uit het slaan
van piketten, waarmee de punten zijn „be
paald" waartussen de lijnen van het project
gedacht kunnen worden.
Wanneer de gegevens, die men nodig heeft
om het plan naar het terrein over te brengen,
omvangrijk zijn, vervaardigt men een maten
plan. Evenals een opmetingsveldwerk bestaat
het matenplan uit een meetlijnenverband
waaraan objecten zijn vastgelegd; in het eer
ste geval geschiedt dit door een meting, in het
andere geval door middel van een berekening.
In tegenstelling met een veldwerk wordt een
matenplan op schaal vervaardigd.
Een goed overzicht van de uitzetgegevens be
vordert de vlotheid van werken in het terrein
en geeft de minste kans op het maken van
fouten. Het verdient daarom aanbeveling
slechts dan het vervaardigen van een maten
plan achterwege te laten, als de uitzetting van
eenvoudige aard is en waarschijnlijk éénmaal
zal plaatsvinden. Het gebeurt nogal eens, dat
de piketten door ophoging of anderszins ge
stoord raken en moeten worden hersteld;
bovendien zal de uitzetting dikwijls in etappes
worden uitgevoerd.
Het matenplan wordt vervaardigd op een cal
que van de bestaande toestand. Bij ons wordt
hiervoor vaak het origineel gebruikt, waarvan
indertijd kopieën aan de ontwerper zijn ver
strekt.
We wachten in het algemeen met het samen
stellen van een matenplan tot kort voor het
tijdstip waarop met de uitvoering van het plan
wordt begonnen. In de praktijk doet namelijk
vaak de ietwat wrange uitdrukking opgeld:
„Plannen zijn er om gewijzigd te worden
Nemen we als eerste voorbeeld een matenplan
voor een belangrijke weg. Nadat het tracé is
ontworpen zal er bij terrein met een slappe
bodem een grondonderzoek worden ingesteld
d.m.v. sonderingen en/of boringen. Om de
plaats te bepalen waar deze gemaakt moeten
worden, is er in het terrein behoefte aan de as
van de weg en de kilometrering. De as wordt
op een kaart van de bestaande toestand in
getekend en tezamen met de kilometrering
vastgerekend aan de meetkundige grondslag.
Vervolgens worden op de tekening de maten
ingeschreven, waarmee de uitzetting kan wor
den uitgevoerd.
Na verloop van tijd begint men met de aanleg
van zandlichamen voor de opritten van een
viaduct. Het matenplan wordt weer aange
vuld met de nodige uitzetgegevens.
Als men deze werkwijze kiest, loopt het
