202 Foto 1 Samenstelling en werking In hoofdzaak bestaat de installatie uit de Contraves Rekenmachine Cora, het bedie- ningstableau en de Haag-Streit Tekentafel, alsmede een inleesapparaat dat afhankelijk van eventuele reeds voorhanden zijnde appa ratuur een 'band- of kaartenlezer kan zijn. De digitale rekenmachine is naar keuze te programmeren en kan een veelzijdig teken programma verwerken. De rekenmachine be stuurt zelf het tekenproces, d.w.z. hij regelt o.a. de versnelling, vertraging en corrigeert de daarbij optredende dynamische fouten bij grote richtingverandering. Ondanks de be reikte nauwkeurigheid van 0,06 mm is echter de tekensnelheid hoog nl. maximaal 80 mm/sec in beide asrichtingen. Om de werkwijze in het kort te verklaren nemen wij een eenvoudig voorbeeld, nl. een punt A en een punt B (beide gegeven door hun coördinaten) door een rechte lijn te ver binden, Voor het tekenen van deze lijn moet de rekenmachine overeenkomstig geprogram meerd worden, d.w.z. eerst wordt het „teken programma", waaronder het programma voor lineaire interpolatie, ingelezen (vanzelfspre kend zijn er vele programma's voor andere interpolaties mogelijk, hierop wordt later nog ingegaan) De bedieningstechnicus maakt de besturings band klaar, d.w.z. met b.v. een Flexowriter worden de coördinaten van beide punten als mede de code voor de gewenste interpolatie, in ons voorbeeld „lineair" geponst. Hetzelfde apparaat dat het tekenprogramma heeft ge lezen, tast nu ook de besturingsband af, welke het proces in gang zet en bestuurt. Het vol gende speelt zich nu af: Nadat de tekenkop naar het beginpunt (punt A) is gestuurd, daalt de stift op het papier en wordt de snelheid in de richting van B lineair opgevoerd tot het maximum van 8 cm/sec. Deze snelheid wordt gehandhaafd tot een be paalde afstand van het eindpunt, nl. dezelfde afstand als nodig is gebleken om de tekenkop op snelheid te brengen vanuit punt A. De tekenkop remt nu eenparig af totdat punt B bereikt is en de stift wordt opgelicht. Tijdens de „reis" van A naar B wordt door lopend de gewenste positie van de wagen be rekend; elke 10 milliseconden worden door de rekenmachine de nieuwe gewenste coör dinaten aan de stuurunit gegeven. Deze coör dinaten, welke in de vorm van digitale sig nalen door de rekenmachine worden gepro duceerd, worden in analoge spanningen om gezet om vergelijking met de positie van de x- en y-wagens mogelijk te maken. De ver schilspanning bestuurt nu de aandrijving van beide wagens. Omdat de rekenmachine naast het besturen van de tekentafel ook andere opgaven kan uitvoeren (b.v. oppervlakteberekening) is het mogelijk ook andere apparatuur aan te slui ten: leesapparaten voor ponsbanden of kaar ten (voeding) en ponsapparaten voor banden of kaarten (uitgang). De rekenmachine kan in symbolische taal worden geprogrammeerd, waartoe aansluitingsmogelijkheid bestaat voor een schrijfmachine. De rekenmachine rekent zuiver binair en be schikt over een geheugen van 2048 woorden van 24 bits; uitbreiding tot 4096 woorden is mogelijk. Foto 2

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1966 | | pagina 10