met een soort kraaienest. Dit bestond uit
twee verdiepingen, waarvan de bovenste be
stemd was voor de meetinstrumenten en de
onderste voor de apparaten van de telecom
municatie. Deze laatste moesten op verschil
lende golflengten en ook met luidsprekers
kunnen werken, teneinde alle medewerkers
onderling en zonder stoornis bereikbaar te
maken.
Om het segment in de juiste zinkpositie te
brengen, maakte de aannemer gebruik van een
op het eerste gevoel wat griezelige methode,
welke echter al eerder aan de praktijk was ge
toetst.
De benodigde horizontale hoekbepalingen
werden namelijk niet uitgevoerd door voor
waartse insnijding van de walkanten af,
maar door een theodoliet in de commando
toren op het inmiddels zinkende tunneldeel!
Voor het toepassen van déze voorwaartse in
snijding was het nodig, dat op beide kanaal
oevers richtpunten aanwezig waren. Men had
hiervoor op iedere oever twee verlichte hori
zontale baken geplaatst. De positie van die
baken, op welke men telkens de richtingen
aflas,was door de Meetkundige Dienst van te
voren zuiver bepaald door vastmeting aan de
reeds beschreven eigen grondslag van fig.2.
Alle gewenste hoekgegevens konden nu door
middel van plaatselijke coördinaten worden
berekend.
Ook waren lange, eveneens verlichte verticale
baken opgericht, waarop door in de comman
dotoren opgestelde waterpastoestellen op elk
moment kon worden afgelezen op welke diep
te zinkmoot 29 zich bevond.
Teneinde het segment ook op de eenvoudigste
wijze in de as te kunnen krijgen, had de Meet
kundige Dienst deze vastgelegd op de platte
daken van de ventilatiegebouwen. Tijdens het
afzinken hielden mensen van de Directie de
zaak in het oog met een theodoliet, welke
zichtte over de beide richttorens naar het as-
punt aan de overzijde.
Binnen het segment controleerde men de
langs- en dwarshelling daarvan nog door een
tegen de wanden aangebracht flesjeswaterpas.
Deze en andere waarnemingen werden gedaan
door enkele lieden, die als het ware een duik
bootbemanning vormden. Vóór de afvaart
klommen zij via de torens en de mangaten in
de zinkmoot en bleven daar totdat deze op zijn
plaats was komen te rusten.
Door het geleidelijk vullen van de ballasttanks
met water werd het gevaarte langzaam omlaag
gebracht en met behulp van kabels, ankers en
lieren precies voor de opening van het venti
latiegebouw, tot op enkele centimeters er van
verwijderd. Natuurlijk was die opening ook
van een tijdelijke dichting door een kopschot
voorzien.
Een trekinrichting aan de noordelijke kanaal
kant zorgde er nu voor, dat beide openingen
op elkaar geperst werden. Een soort vergrote
mond- op mondbehandeling dus.
In het segment was een soort echolood aange
bracht, dat voor deze gelegenheid horizontaal
werkte en daarbij tot op enkele mm's ver
klapte, hoever de „lippen" nog van elkaar
verwijderd waren.
Onder water keken twee duikers ook nog of
alles goed op elkaar paste.
De gehele operatie bestond dus uit een won
derlijk samenspel van ingewikkelde en een
voudige handelingen. Toen voldoende contact
was gemaakt, ging een in de kopschotten aan
gebrachte haak met een kracht van 150 ton
aan het trekken en werd het rubberprofiel op
de randen van de raakvlakken sterk ingedrukt.
Fig. 7 schetst de ontstane situatie in langs-
doorsnee. De aansluiting aan het ventilatie
gebouw geschiedde volgens hetzelfde procédé
als die tussen twee segmenten.
wwxwwwv
f/g. \U1
Doordat de kopschotten niet precies op de uit
einden van de segmenten waren gemaakt was
er tussen deze schotten als het ware een met
water gevuld kamertje gevormd. Dit werd
vervolgens leeggepompt, en nu ondervond de
waterdruk aan het vrije eind van het segment
vrijwel geen tegendruk meer. Het resultaat
was dat er dan een kracht van 1500 a 3000 ton
ging werken, afhankelijk van de diepte, waar
door het rubberprofiel dusdanig werd samen
geperst, dat het bijna de hardheid van staal
verkreeg.
Voor het aanbrengen van de vijf volgende
tunnelmoten werd dezelfde methode toege
past. Fig. 6 geeft de situatie aan tijdens het
plaatsen van de derde, genaamd „moot 27".
Wanneer uit de hiervoor besproken waarne
mingen bleek, dat de positie van het gezonken
tunneldeel zo goed mogelijk klopte met de be
rekening, kwam de Meetkundige Dienst weer
47
s/uitroeg
wwwwwww
