Boerderijverplaatsing
in de ruilverkaveling Rolde
R. Kik, Instituut voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding, Wageningen
1Inleiding
In de in voorbereiding zijnde ruilverkaveling
Rolde zijn de bedrijven hoofdzakelijk in
dorpskernen gevestigd. Het is dus aanneme
lijk dat boerderijverplaatsing in dit gebied een
nuttig effect zou kunnen opleveren. Eén van
de voordelen die door boerderijverplaatsing
valt te verwezenlijken is de vermindering van
de gemiddelde kavelafstand. In dit artikel zal
alleen op dit aspect nader worden ingegaan.
Tot nu toe bestond er geen methode om van
te voren het effect op de gemiddelde kavel
afstand van uitruil, wegenaanleg en boerderij
verplaatsing exact te berekenen. Door Van
Gelderen is echter een grafisch-numerieke me
thode (grafiekenmethode) ontwikkeld waar
mee dit wel mogelijk is.*)
Allereerst zal daarom een beknopte uiteen
zetting van deze methode worden gegeven,
waarna de toepassing op de ruilverkaveling
Rolde zal worden behandeld.
2. Grafiekenmethode
2.1Doel en benodigde gegevens
De grafiekenmethode is ontwikkeld om, bij
een gegeven wegennet en een gegeven ligging
van de boerderijen, de minimale gemiddelde
kavelafstand in een bepaald gebied te kunnen
vaststellen. Onder kavelafstand wordt hierbij
verstaan: de afstand van de boerderij tot de
kavel. Met gemiddelde kavelafstand wordt
aangeduid: het met de oppervlakten gewogen
gemiddelde van de kavelafstanden.
Als uitgangspunt voor de bepaling van de ge
middelde kavelafstand is de gebruikstoestand
genomen. Het is immers de gebruikstoestand
en niet de eigendomstoestand die bepalend is
voor het landbouwtransport in een gebied.
Wil men de grafiekenmethode kunnen toe
passen dan zijn als basisgegevens vereist:
A. een wegenkaart van het te onderzoeken
gebied of ruilverkavelingsblok;
B. een kaart waarop de plaats van alle boer
derijen staat aangegeven, met bij elke
boerderij vermeld de oppervlakte grond
die aan dit bedrijf moet worden toege
deeld;
C. de oppervlakte grond die door elk wegge
deelte wordt ontsloten.
Is de methode toegepast, dan heeft men ge
vonden:
a. de minimale gemiddelde kavelafstand die
bij een gegeven ligging van wegen en
boerderijen mogelijk is;
b. een, in grote lijnen aangegeven, bijbeho
rend plan van toedeling;
c. een kaart waarop langs alle wegen de rich
ting en intensiteit staan aangegeven van
het transport tussen boerderijen en kavels,
zoals dat zich zal voordoen nadat de on
der punt b bedoelde toedeling heeft plaats
gevonden.
De gevonden minimale gemiddelde kavelaf
stand met het daarbij behorende toedelings
plan zullen in de praktijk nooit haalbaar zijn.
Bij het opstellen van een toedelingsplan
moet ook met andere factoren dan alleen
de kavelafstand rekening worden gehouden.
Wel zal blijken dat deze minimale gemiddel
de kavelafstand een hulpmiddel is voor het
toetsen van een boerderijverplaatsingsproject
op het punt van kavelafstand.
2.2. De gemiddelde kavelafstand
Het met de oppervlakte gewogen gemiddelde
van de kavelafstanden (de gemiddelde kavel
afstand) kan als volgt worden gedefinieerd:
64
Zie literatuuropgave.
